برنامه دو زبانه
در این برنامۀ رادیویی که به دو زبان فارسی و فرانسه تهیه و پخش می‌شود، درباره بسیاری از زمینه‌های حوزۀ تمدنی فارسی و فرانسه اعم از تاریخ، فلسفه، ادبیات، فولکلور و گاه، سیاست سخن گفته می‌شود.
دنبالهآخرین بخش را گوش کنید
همه بخش‌ها
-
چگونه می‌توان اسلام را اصلاح کرد؟ Quelle réforme pour l’islam
اندیشۀ حکومت اسلامی در میان اهل سنت از اواسط سالهای دهۀ 1920 و در ایران پس از مشروطیت مطرح شد. اصلاحگران مسلمان، چه سنی و چه شیعی، باید از نظرپردازی‌های بیهوده دست بکشند و راست و بی‌پروا اعلام کنند که تنها راه نجات اسلام از بحران کنونی این است که فضای عمومی را ترک گوید و به مساجد، خانه‌ها و از همه مهم‌تر، به دل‌های مسلمانان بازگردد.12/03/201610:22 -
آیندۀ کردستان عراق L’avenir du Kurdistan irakien
کردهای عراق با بی‌صبری در انتظار اعلام استقلال و رسمیت یافتن کشورشان در جهان اند. کشورهای منطقه با توجه به مصلحت‌های ملی‌شان سرانجام به ضرورت و سودمندی تشکیل کشور مستقل کرد در شمال عراق پی خواهند برد.05/03/201610:44 -
آیا تاریخ تکرار می‌شود؟ L’histoire se répète-t-elle
علت‌های جنگ داخلی در سوریه و درگیر شدن قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی در آن با عوامل سبب‌ساز جنگ جهانی اول قیاس‌پذیر نیستند. اما پویایی و دوام این جنگ به ویژه حضور نظامی کشورهایی مانند روسیه و ایران در آن بسیار نگران کننده است. ناظران موشکافِ جنگ داخلی سوریه معتقدند که با آتش بس میان شورشیان و رژیم بشار اسد، به آسانی می‌توان به حیات داعش و جبهۀ نصرت پایان داد. اما آتش‌بس به سود رژیم اسد نیست. زیرا این رژیم دیری است از نفس افتاده است و اگر حامیان خارجی‌اش دست از حمایت او بردارند، چندان دیر نمی‌پاید.26/02/201610:07 -
آیا ایرانیان سزاوار این رژیم اند؟ Les Iraniens méritent-ils leur régime
محمود سریع‌القلم: ما ایرانیان گمان می‌کنیم که جهان ضعف‌ها و آسیب‌پذیری‌های ما را نمی‌داند. در حالی که اگر حد و حدود توان‌مندی‌ها و ضعف‌های خود را بشناسیم و بشناسانیم، احترام ما بیشتر می‌شود. ایرانی‌ها در نماسازی یا نمایش بسیار هنرمند اند. اما این کار تاریخِ مصرف دارد و در میان- مدت به اعتبار آدم لطمه می‌زند. ذات انسان صداقت را ترجیح می‌دهد. یادگیری گرفتاری بزرگ فرهنگی ایرانیان است. ما می‌خواهیم همه بنشینند و ما به آنان بگوییم چقدر بی‌همتا و ویژه ایم.20/02/201614:42 -
چند فرضیه دربارۀ خاستگاه انقلاب ایران Hypothèses sur l’origine de la révolution iranienne
بعضی از تحلیلگران ایدۀ انقلاب یا ایدۀ بازگشتِ به خویش را تعیین کننده‌تر از علت‌های عینی می‌دانند. می‌گویند همه شیفتۀ انقلاب شده بودند. حتی خود شاه نیز اصلاحات ارضی اش را انقلاب سفید می‌نامید. اما گویا ایدۀ بازگشت به خویش از همه نیرومندتر بود. گروهی خواب بازگشت به ایران پیش از اسلام را می‌دیدند و گروهی در پی بازگشت به صدر اسلام بودند. از قرار معلوم، زور گروه دوم بر گروه اول چربید.13/02/201610:23 -
عظمت و انحطاط ایران Grandeur et décadence de l’Iran
محمود سریع القلم : وقتی من عوض نشوم، روحانی، احمدی نژاد، خاتمی، رضا پهلوی، هاشمی رفسنجانی هیچ فرقی ندارند. وقتی ما خودمان مردمان آگاه و درستی نیستیم آنان چه فرقی باهم دارند. نکته‌گیری‌های سریع القلم چندان فرقی با نکته‌گیری‌های تقی‌زاده ندارند، مانند فحاشی در گذرگاه‌ها، کلاهبرداری، زرنگی، ریختن زباله در کوچه و خیابان، جست و جوی بیمارگونۀ سکس، مسخره کردن و تحقیر دیگران، جلو زدن در صف و جز این‌ها.06/02/201610:17 -
بودلر از نگاه شایگان Baudelaire par Shayegan
بودلر برای فارسی‌زبانان نامی آشناست. اما اهمیت و جایگاه بلند او در تاریخ اندیشه، هنر و ادبیات غربی برای بسیاری از ایرانیان ناشناخته مانده است. کتاب داریوش شایگان زیر عنوان «جنون هشیاری» فارسی زبانان را برای نخستین بار با ابعاد گوناگون اندیشه و هنر این شاعر بزرگ آشنا می‌کند. شایگان در این کتاب شعرهایی از بودلر را نیز به فارسی ترجمه کرده است که یکی از معروف‌ترین آن‌ها را با صدای او می‌شنوید.30/01/201610:42 -
طبقۀ متوسط، خطری برای جمهوری اسلامی La classe moyenne, une menace pour le pouvoir en Iran
بخش مهمی از تنش‌های اجتماعی و سیاسی در سالهای گذشته از ناسازگاری رژیم اسلامی ایران با آرمان‌های طبقۀ متوسط جدید سرچشمه گرفته است. پژوهشگران پیش‌بینی می‌کنند که در آینده ناسازگاری رژیم اسلامی با خواسته‌ها و نیازهای طبقۀ متوسط بیشتر خواهد شد. جمهوری اسلامی به دلیل سرشت دینی‌اش نمی‌تواند با آرمان‌ها و خواسته‌های این طبقۀ پرتحرک و فعال هماهنگ شود.22/01/201610:05 -
تعرض جنسی به زنان اروپایی و مشکل همزیستی Les agressions sexuelles et la question de vivre ensemble
همزیستی را باید آموخت. معمولاً کسانی از آموزش آن سر بازمی‌زنند که گمان می‌کنند فرهنگی کمال‌یافته و خودبسنده دارند. خوار شمردن فرهنگ‌های دیگر را چنین کسانی از کودکی می‌آموزند. مسلمانی که زن را پست‌تر از مرد می‌شمارد و او را سرچشمۀ مکر و شهوت می‌داند و از همین رو در چادر و چاقچور می‌پوشاندش، نمی‌تواند به زنانی که آزاد و بی‌حجاب و خودمختار در جامعه حضور دارند، احترام بگذارد. چنین زنانی در ژرفنای ذهن او هرزه و فاجرند.16/01/201609:39 -
سرشت متناقض جمهوری اسلامی La nature contradictoire de la République islamique
دولت کنونی ایران دولت ملی نیست. زیرا دولت ملی دولت همۀ شهروندان کشور است جدا از هر دین و مسلکی که دارند. ملت در معنای مدرن آن باهمستانی سیاسی است و نه دینی؛ و دولت ملی نمی‌تواند کارگزار دین خاصی باشد یا دینی را بر دین‌های دیگر ترجیح دهد، حتی اگر آن دین، دین اکثریت مردم باشد.08/01/201609:24 -
گاه‌شماری فرنگی و گاه‌شماری ایرانی Calendrier chrétien et calendrier persan
ترتیب تقویم هجری شمسی را به گونه‌ای که امروز در افغانستان و ایران رایج است، حسن تقی زاده در 1921 در مجلۀ کاوه توضیح داده است. به اعتقاد او، اگر به موقع یک تقویم شمسی مناسب ذوق ملی ایرانی ترتیب داده نمی‌شد، ممکن بود تاریخ میلادی و تقویم فرنگی در ایران رایج شود.02/01/201610:40 -
کینه‌توزی و انتقامجویی Le ressentiment
به گفتۀ داریوش آشوری، از زمانی که این پرسش در ایران مطرح شد که چگونه می‌توان در یک جامعۀ قرون وسطاییِ عقب مانده اروپایی شد، کینه‌توزی و دشمن‌تراشیِ روشنفکر ایرانی شروع شد. دشمنی با اسلام و عرب و مغول همراه با ساختن تاریخی پرافتخار و باعظمت، و پس از جنگ جهانی دوم، دشمنی با قدرت‌های غربی، همه برای توجیه ناتوانی، زبونی و ناکامی ما بود. چنین بود که انتقامجویی از یک دشمن فرضی به وسوسۀ ذهنی ما تبدیل شد.25/12/201510:19 -
شَبَح راست افراطی در فرانسه Le spectre du Front national
بسیاری از فرانسویانی که به جبهۀ ملی رأی می‌دهند، وضع اقتصادی شکننده و بی‌ثباتی دارند. از میان رفتن روابط همسایگی، بسته بودن راه پیشرفت، ناایمنی شغلی، نگرانی نسبت به آینده و احساس بی‌کسی از جمله عواملی هستند که خیلی‌ها را به سوی حزب راست افراطی می‌کشاند. چه کسانی به این حزب رأی می‌دهند و آیا در انتخابات ریاست جمهوری سال 2017 ممکن است نامزد این حزب پیروز شود؟19/12/201509:34 -
اسلام و جهاد L’islam et le djihad
به گفتۀ مارسل گُشه، فیلسوف فرانسوی، عملیات انتحاری 13 نوامبر نشان داد که جهادیون با شیوۀ زندگی غربی و اساساً با ارزش‌های فرهنگی غرب سر جنگ دارند. آنان تا امروز به نمادهای سیاسی و اقتصادی غرب می‌تاختند. اما اکنون به کافه‌ها، ورزشگاه‌ها و تالارهای موسیقی حمله می‌کنند. زیرا معتقدند که فرهنگ ما فرهنگی منحط و ناپاک است.12/12/201509:57 -
عملیات انتحاری و کشتار بی‌گناهان Attentat-suicide et massacre des innocents
حملۀ انتحاری اختراع شیعیان در ایران بود که خیلی زود به تاکتیک جنگی حزب الله لبنان تبدیل شد. حماس، جنبش سنّی فلسطینی، این تاکتیک جنگی را در سالهای دهۀ 1980 از حزب الله لبنان فراگرفت. پس از حماس، جنبش‌های سنی دیگر نیز به آن گرویدند، چنان که امروز کم و بیش همۀ جنبش‌های جهادی آن را به کار می‌برند. اهل سنت تا چند دهه پیش با این تاکتیک جنگی به کل بیگانه بودند.05/12/201508:57
برنامه دو زبانه
در این برنامۀ رادیویی که به دو زبان فارسی و فرانسه تهیه و پخش می‌شود، درباره بسیاری از زمینه‌های حوزۀ تمدنی فارسی و فرانسه اعم از تاریخ، فلسفه، ادبیات، فولکلور و گاه، سیاست سخن گفته می‌شود.