برنامه دو زبانه
در این برنامۀ رادیویی که به دو زبان فارسی و فرانسه تهیه و پخش میشود، درباره بسیاری از زمینههای حوزۀ تمدنی فارسی و فرانسه اعم از تاریخ، فلسفه، ادبیات، فولکلور و گاه، سیاست سخن گفته میشود.
دنبالهآخرین بخش را گوش کنید
همه بخشها
-
سهم امامان وارداتی و خودگمارده در رشد بنیادگرایی Qui sont les imams
کمبود امام در فرانسه سبب شده است که دولت از کشورهای مغرب به ویژه مراکش امام وارد کند. عدهای امام خودگمارده نیز پیدا شدهاند و در عبادتگاهها و مساجد این کشور به وعظ و عبادت و هدایت جوانان مشغول اند. پژوهشها نشان میدهند که بنیادگرایی را معمولاً گروهی از این امامان وارداتی یا خودگمارده تبلیغ میکنند.27/11/201509:40 -
توافق وین و آیندۀ سوریه L’avenir de la Syrie sous le prisme de l’accord de Vienne
بر پایۀ توافقنشست وین در روز شنبه 14 نوامبر، کشورهای شرکت کننده در نشست باید هرچه زودتر رژیم اسد و نیروهای میانه رو مخالف او را به پذیرش آتش بس وادار کنند. این توافق، سرنوشت بشار اسد را به سازماندهی و برگزاری انتخابات در 18 ماه آینده واگذار کرده است. اگرچه به اجرا گذاشتن توافق ناممکن به نظر میرسد، اما روحیۀ حاکم بر اجلاس وین و عزم استوار پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل برای پایان دادن به وضع کنونی سوریه بسیار امیدبخش است.21/11/201509:04 -
زبان بیطرف نیست Langage et parti pris
زبانی که ما برای بیان ایدهها و توصیف واقعیتها به کار میبریم، به هیچ وجه بیطرف نیست. واژهها افزون بر معنای حقیقیشان دارای معناهای مجازی نیز هستند و ما با آنها نه تنها واقعیت را توصیف میکنیم بلکه باورها و اندیشههامان را نیز بیان میکنیم که لزوماً واقعی نیستند و بیشتر وقتها آفریدۀ خیالاند.17/11/201508:02 -
همگرایی میان اسلام و مسیحیت Convergences entre l’islam et le christianisme
مسیحیت نیز در مقام دین یکتاپرست و جهانی همواره در پی برانداختن دینهای دیگر بوده است و نابردباری خاص اسلام نیست. برادری مسیحی نیز برادری صرفاً دینی است و جنبۀ اقتصادی و اجتماعی ندارد. اما انکار نمیتوان کرد که فردیت نه در اسلام بلکه در مسیحیت بنیاد نظری برای ظهور یافته است.07/11/201508:39 -
خویشخندی چیست؟ Qu’est-ce que l’autodérision
خویشخند به ضعفهای خود میخندد. رواندرمانگران خویشخندی را درمان بسیاری از بیماریهای روانی، ضعفهای شخصیتی و کژیهای نفسانی میدانند. خویشخند حتی ناتوانیها و رنجوریهای روانی کسانی را هم که به خویشخندی او میخندند، به نوعی درمان میکند. زیرا آنان، بی آنکه اقرار کنند، با او احساس همدلی و همهویتی میکنند.31/10/201508:52 -
اسلام از نظر یک انسانشناس L’islam vu par un anthropologue
به گفتۀ لوی استروس، مسلمان در میان امّت زندگی میکند و در چهارچوب هنجارها و نظام ارزشی آن میاندیشد. از همین رو، فردیت او جولانگاهی برای ظهور و جلوهگری نمییابد. هنروری و اندیشیدن امری فردی است. ناروا شمردن تصویر و تندیس در اسلام، مسلمانان را مجبور به هنروری درعرصههای محدودی مانند شعر و خوشنویسی و کاشیکاری کرده است. هنر اسلامی همین که به اوج میرسد، فرومیریزد.24/10/201508:11 -
اسلام و تناقضهای ذاتی آن L’islam et ses contradictions
لوی استروس با مقایسۀ اسلام و تمدن اسلامی با دینها و تمدنهای دیگر، کم و بیش هیچ جنبۀ مثبتی در اسلام نمیبیند. به عقیدۀ او، مسلمانان به رغم ادعای بردباری دینی و تسامح، همواره در پی برانداختن دینهای دیگر بودهاند. پیامبر اسلام با این دعوی که خاتم انبیاست و دینش، دینی همهگیر و جهانرواست، درواقع، دینهای دیگر را در وضع بحران دائمی قرار داده است.16/10/201508:30 -
ساخت و پرداخت هویت ملی در ترکیه L’identité nationale des Turcs
به سبب ناروشنیهایی که در نیمۀ اول قرن بیستم دربارۀ تمدنهای کهن آناتولی وجود داشت، تاریخنگاری ناسیونالیستی ترک آن تمدنها را گاه بیپرده و گاه سربسته به ترکان پیش- تاریخ نسبت داد. روند شکلگیری هویت ملی در ترکیه از همان آغاز روندی در جهت یکسانسازی قومی و فرهنگی و گاه همراه با پاکسازی قومی بود.10/10/201508:30 -
پناهجویان: مهمانان ناخوانده Les réfugiés : un accueil mitigé
57 درصد فرانسویها، حتی برخی از سرشناسترین روشنفکران چپگرای فرانسوی چندان رغبتی به پذیرش پناهجویان ندارند. میشل اُنفره، محبوبترین فیلسوف فرانسوی، انتشار تصویر کودکِ غرق شدۀ سوری را اقدامی حساب شده برای برانگیختن احساسات اروپاییان میداند و از دولت فرانسه میخواهد که در درجۀ اول به ورشکستگی دهقانان، بیکاری درازآهنگ میلیونها فرانسوی که در میانشان بسیارند جوانانی که چندین دیپلم تحصیلات عالی دارند، به زنان بیکار بیسرپرست و به انبوه بازنشستگان با چِندِرغاز حقوق ماهانه بیندیشد03/10/201508:34 -
حلال و حرام در دارالکفر Halal au pays des infidèles
جوانان زادۀ مهاجران مسلمان در غرب به آشپزی آبا و اجدایشان چندان علاقهای ندارند، بلکه دوستدار آشپزی غربی با برچسب حلالاند. زیرا میخواهند هویت غربیشان را با هویت مسلمانیشان آشتی دهند. اما موضوع حلال و حرام برای نهادهای دولتی و مسئولان سیاسی در کشورهای غربی مشکلات جدی ایجاد کرده، به ویژه در کشوری مانند فرانسه که دارای نظام لائیک است.26/09/201507:55 -
علوم اجتماعی در عصر دیجیتال Sciences sociales à l’ère du numérique
پژوهشگران علوم انسانی هنوز نمیتوانند با تکیه بر دادههای فیسبوک یا گوگل به مطالعۀ جامعه و تحولات آن بپردازند. نخستین علت آن است که آنان به مطالعۀ پدیدهها در دراز مدت عادت کردهاند و نمیتوانند با سرریز شدن شتابان دادهها همگام شوند. زیرا برای گردآوری، تنظیم و بررسی این دادههای انبوه و پیوسته نو، به روشهای تازه نیاز دارند. از همین رو، آن دسته از پدیدههای اجتماعی که در زمان کوتاه میگنجند، از دایرۀ کنجکاوی آنان بیرون مانده است.18/09/201508:19 -
ژنشناسی و تبارشناسی Génétique et généalogie
با مطالعۀ دی ان ای هزاران لبنانی معلوم شده است که لبنانیهای امروز از هر دین و قبیلهای روی هم رفته هویت ژنتیکی مشترک دارند. جنگ داخلی در لبنان مانند هر جنگ داخلی دیگر کشتار و ویرانی به بار آورد، اما اهل علم را نیز واداشت تا پوچی ادعاهای جنگ افروزانه را به نیروی علم نشان دهند. شاید چنین کاری در کشورهای دیگر خاور میانه نیز ضروری باشد.11/09/201508:45 -
خاستگاه الفبا L’origine de l’alphabet
اگر مسیحیان از پیشروی اعراب مسلمان در اروپا جلوگیری نکرده بودند، اکنون اروپاییان نیز مانند ما ایرانیان با الفبای عربی مینوشتند. اما الفبای اروپاییان نسبت دوری با الفبای عربی دارد. زیرا اصل و نسب هردو به الفبای فنیقی میرسد.04/09/201508:20 -
سرگذشت خط میخی L’écriture cunéiforme
در آغاز کاتبان سومری نوک قلمهای نئین خود را باریک و تیز میتراشیدند، اما رفته رفته عادت کردند آن را موّرب بتراشند. در نتیجه، نگاشتههاشان بر روی لوحهای گِلی به صورت ردیفی از نگارههای میخ مانند ظاهر شد. از این خط، عیلامیان در غرب ایران کنونی، هیتیها در آناتولی و سپس هخامنشیان برای نوشتن پارسی باستان استفاده کردند.28/08/201508:25 -
زمان گذشت و ساعت چهار بار نواخت Le temps
درک ما از زمان بستگی به وضع روحی ما نیز دارد. زمان هنگامی که دلگیر هستیم، آرام میگذرد. اما وقتی خوشحالیم شتابان سپری میشود. آزمایشها نشان میدهند که نسل جوان امروز درک دیگری از زمان دارد که با درک پیشینیان فرق میکند. در ایران باستان، پیش از حاکم شدن دین زرتشت، زُروان، خدای زمان، هم خدای آفریننده بود و هم خدای ویرانگر.22/08/201508:56
برنامه دو زبانه
در این برنامۀ رادیویی که به دو زبان فارسی و فرانسه تهیه و پخش میشود، درباره بسیاری از زمینههای حوزۀ تمدنی فارسی و فرانسه اعم از تاریخ، فلسفه، ادبیات، فولکلور و گاه، سیاست سخن گفته میشود.