آغاز رأی گیری انتخابات ریاست جمهوری در مصر

نخستین دور انتخابات ریاست جمهوری مصر که امروز و فردا برگزار می شود از ساعت هشت بامداد امروز (چهارشنبه) به وقت محلی آغاز شد. حوزه های رأی گیری تا ساعت بیست (هشت بعد از ظهر) پذیرای شهروندان مصری خواهد بود که از شرایط شرکت در این انتخابات برخوردارند.

به گزارش خبرگزاری ها از قاهره در حدود ٥٠ میلیون نفر از جمعیت ٨٢ میلیونی مصر حائز شرایط شرکت در انتخابات و انداختن رأی خود به صندوق های رأی گیری اند. در مجموع ١٢ نفر در این انتخابات برای تکیه زدن بر کرسی رئیس جمهوری مصر با یکدیگر رقابت می کنند. عمرو موسی، دبیر کل پیشین اتحادیۀ عرب، احمد شفیق- از نخست وزیران مصر در دوران حسنی مبارک- عبدالمنعم ابوالفتوح، اسلام گرای مستقل، و محمد مورسی، نامزد اخوان المسلمین و بالاخره حمدین صباحی، از ناسیونالیست های عرب، نامزدهای اصلی به شمار می روند.

خبرگزاری رویترز در گزارشی که به آغاز رأی گیری در مصر اختصاص داده است می نویسد: سه هفته کارزار انتخاباتی به شهروندان امکان نداده است که انتخاب روشنی داشته باشند اما این انتخابات که نخستین انتخابات ریاست جمهوری پس از سقوط حسنی مبارک است در این کشور پدیده ای نو و بی سابقه به شمار می رود. احتمال پیروزی یکی از نامزدها در دور اول انتخابات احتمالی بسیار ضعیف است و از این رو باید برای شناختن رئیس جمهوری جدید در انتظار دور دوم ماند که قرار است در روزهای ١٦ و ١٧ ماه ژوئن برگزار شود.

یکی از اعضای شورای عالی نیروهای مسلح مصر که پس از سقوط مبارک قدرت را در این کشور در دست دارد دیروز (سه شنبه) در قاهره گفت حضور گستردۀ مردم در پای صندوق های رأی بهترین ضامن شفافیت و سلامت روند انتخابات است. این مقام نظامی مصر افزود اجازه داده نخواهد شد که هیچگونه تلاشی برای تأثیرگذاری بر روند انتخابات یا نقض مقررات و موازین این روند به عمل آید.

نخست وزیر مصر نیز به نوبۀ خود از مردم خواست متحد و یکپارچه بوده و به این ترتیب موفقیت این انتخابات را تضمین کنند.

گروهی از اعضای سازمان های غیردولتی خارجی به عنوان ناظر بر این انتخابات نظارت می کنند اما به نتیجۀ کار خویش چندان خوشبین نیستند. به گزارش دیروز رویتر از قاهره به این ناظران تا لحظه مخابرۀ گزارش اجازۀ کار داده نشده و یکی از آنان به خبرنگار این خبرگزاری اعلام کرده بود حتا اگر سه هفتۀ پیش هم اجازۀ کار آنان صادر می شد برای یک نظارت واقعی از "الف" تا "یا" دیر می بود. این ناظر خارجی یادآور شده است که این نظارت می بایست از انتصاب نامزدها و اسم نویسی آنان شروع و مراحل بعدی را در بر می گرفت.

***

علی رضا نوری زاده، روزنامه نگار و مدیر مرکز مطالعات ایران و اعراب در لندن، در تشریح روند برگزاری انتخابات در مصر و روند انتخاب رئیس جمهوری در انتخابات کنونی مصر می گوید : انتخابات مصر حادثه ای فوق العاده و تاریخی است ٦۰ سال افرادی که بعنوان رئیس جمهوری در مصر مسئولیت داشتند همیشه با ٩/٩٩ درصد آراء انتخاب می شدند؛ حتی یکبار که یک یا دو نامزد دیگر هم بودند تنها برای صحنه آرائی به آنها مجال شرکت داده شده بود، چرا که معلوم بود که حسنی مبارک، رئیس جمهوری پیشین مصر، پیش از او انور سادات و یا عبدالناصر، بالای ٩/٩٩ درصد آرا را به خود اختصاص خواهند داد، بنابراین یک انتخابات تازه است در یک معنائی دموکراسی غربی در آنجا تکرار می شود، اما تفاوتی که دارد در اینجاست که در مصر گروههائی که مذهب را وسیله کرده اند برای به قدرت رسیدن، قوانین انتخابات را رعایت نمی کنند به معنای دیگر، نامزدهای دیگر برنامه می فروشند و آنها خدا را، که همین امر به مشکلات دامن زده است یعنی احزاب سکولار و نمایندگانی که نگاه لیبرال و سکولار و سوسیالیسم را عرضه می کنند در برابر اسلامیها مشکل دارند، احساس ضعف می کنند، چرا که با خدا نمی توان رقابت کرد.

این تحلیلگر مسائل جهان عرب با نام بردن از مشکلات کنونی برای انجام یک انتخابات در مصر متذکر شد که شاید مصریها احتیاج به برگزاری دو و یا سه انتخابات از این نوع دارند تا در برابر آن متوجه شوند که هنگامی که رای می دهند باید به برنامه رای دهند نه به خدا و نه به غیر خدا.

علی رضا نوری زاده در پاسخ به این پرسش که در روزهای گذشته نگرانیهائی مبنی بر احتمال دستکاری در نتایج انتخابات ریاست جمهوری محتمل بود، اما با به میدان آمدن احزاب این نگرانیها کم رنگ تر شده است، گفت: احتمال این امر بسیار کم است، زیرا که اولا، سازمانهای بین المللی از جمله بنیاد کارتر و بسیاری از سازمانهای بین المللی بر این انتخابات نظارت دارند، اگر که تقلب نیز صورت پذیرد، از سوی اسلامیها خواهد بود که یک نمونه آن استفاده‌ی اخوان المسلمین از اوراق هویت مصریهای ساکن عربستان بوده که رای نداده اند و در انتخابات مشارکت نداشته اند؛ این گونه تقلبات ممکن است رخ دهد اما شورای نظامی حاکم در مصر قصد تقلب ندارند چرا که می دانند که هرگونه تقلب، می تواند آشوبهائی را به دنبال داشته باشد که مصر تحملش را در شرایط فعلی ندارد.

علی رضا نوری زاده معتقد است که انتخابات کنونی در مصر شاید یکی از سالمترین انتخابات برگزار شده در مصر باشد.

این تحلیلگر مسائل جهان عرب در خصوص جایگاه اسلامیها در مصر گفت: بطور کلی نه سلفی ها و نه اخوان المسلمین هیچکدام جایگاهی را که قبل از انتخابات پارلمانی در مصر داشتند، ندارند؛ عملکرد آنها در دوران عمر مجلسین مصر نشان داد که بیش از آنکه در اندیشه حل مشکلات مردم باشند بدنبال تطبیق دادن ایدئولوژی و اندیشه های خودشان هستند؛ مردم از این چند ماه پارلمان هیچ سودی نبرده اند و در مورد سلفی ها، مردم آنها را خطرناک تشخیص دادند به این معنا که باوجودیکه آنها در میان طبقات فقیر و روستائیان جایگاهی دارند، اما آمدن سلفی ها به منزله رکود در صنعت توریسم خواهند شد و این از مشکلات اساسی مصریها است.

از زمان کودتای مصر در سال 1952 تا زمان کناره گیری حسنی مبارک در ماه فوریه سال گذشته تمامی روسای جمهوری این کشور از نظامیان بودند، در شرایط کنونی و با توجه به نقش نظامیان در زمان سقوط حسنی مبارک و در پی آن، در آینده مصر پس از انتخابات نظامیان، علی رضا نوری زاده در پاسخ به این پرسش که آیا آنگونه که نظامیان وعده دادند از سیاست کناره گیری خواهند کرد و قدرت را واگذار خواهند نمود، گفت: اینها همه بستگی به این دارد که چه کسی رئیس جمهوری مصر شود، اگر عمرو موسی یا احمد شفیق انتخاب شوند، نظامیها آسوده خاطرتر خواهند بود و بنابراین قدرت را رها می کنند و سعی می کنند که در حاشیه با رئیس جمهوری توافق کنند ولی اگر ابوالفتوح و یا مورسی یا یکی از اسلامیها باشد، نظامیها تلاش خواهند کرد برای خود یک حصار امنیتی ایجاد کنند، آنطور که گفته می شود در قانون اساسی موقتی که در دستور کار است، نظامیها برای خود فرمانده‌هی کل قوا را تعیین وزیر دفاع و همین طور بودجه نظامی حفظ کرده اند.

این تحلیلگر جهان عرب اعتقاد دارد که نظامیها در مصر در جایگاهی هستند که به سادگی از قدرت کنار نمی روند و قدرت را واگذار نمی نمایند و دست کم برای خود نقشی را قائلند که ارتش ترکیه دارد.

علی رضا نوری زاده در پاسخ به این پرسش که از میان این ١٢ نامزد کدامیک بیشترین بخت را برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری مصر دارند، چنین پیش بینی می کند که تا این لحظه (زمان انجام مصاحبه)، عمرو موسی و ابوالفتوح بخت زیادی دارند اما اگر انتخابات به دور دوم کشیده شود در اینصورت می توان گفت که فردی که نماینده‌ی جریان لیبرال و جریان غیرمذهبی مصر باشد، بخت بیشتری خواهد داشت.