چرا اروپا مهاجران افغان را به کشور باز می گرداند؟

اینک مدت هاست که موضوع مهاجران افغان در کشورهای مختلف اروپائی مورد توجه مقامات و رسانه های این کشورها قرار گرفته است. کارشناسان ابتدا مدعی بودند که افغانستان دومین کشوری است که شهروندانش متقاضی پناهندگی هستند. افغانستان پس از سوریه به مقام دوم دست یافته بود. با این حال اخیراً مقامات المان گفته اند که افغانستان پس از سوریه و آلبانی، سومین کشوری است که شهروندانش بیشترین تقاضا ها را برای پناهندگی مطرح کرده اند.

شاید دانمارک اولین کشوری بود که بعد از مدت کوتاهی پس از اعلام پذیرش پناهجو، با چنان مخالفت هائی از درون نهادهای اجتماعی روبرو شد که در همان سال 2015 مرزهایش را بست و از پذیرفتن پناهجو خودداری کرد. این در حالی بود که کشورهای اروپائی حدود سیصد و پنجاه هزار مهاجر افغان دارند  سوئد و المان  رکورد دار پذیرش پناهجویان افغان  شدند.
اینک هر دو کشور با مشاهده موج ناخشنودی ها در میان مردم و بویژه بالا رفتن محبوبیت گروههای راست افراطی در هر دو کشور، دست به عقب نشینی زده و در سیاست استقبال از مهاجران تجدید نظر کردند.علاوه بر این کشورهای اروپائی اینک تصمیم دارند تا بخش قابل توجهی از پناهجویان افغان را  بازگرداندند. برخی کارشناسان معتقدند که حدود چهل در صد مهاجران افغان بازگردانده خواهند شد. یعنی رقمی معادل  صد هزار پناهجو.

وزارت مهاجرین و عودت کنندگان افغانستان معتقد است که در حال حاضر سه میلیون مهاجر افغان در پاکستان، دو میلیون و چهارصد هزار نفر در ایران ، ششصد و پنجاه هزار نفر در کشورهای منطقه و سرانجام 354 هزار نفر مهاجر در کشورهای اروپائی پناه جسته اند.

 پرسش کشورهای میزبان  این است که در میان کشورهای جنگ زده، شهروندان کدام یک از آنها کمتر در معرض خطر قرار دارند ؟ روشن است که در پاسخ به این پرسش، افغانستان بیش از  کشورها ئی مثل سوریه، عراق، سومالی و غیره ...مورد توجه قرار میگیرد. به این معنی که شهروندانش در معرض خطر کمتری قرار دارند. وزیر کشور المان یک بار به این نکته اشاره کرد که اگر هم مناطقی از افغانستان در معرض خطر حمله قرار دارد می توان به نقاط امن تر منتقل شد.

آغاز موج بازگرداندن پناهجویان افغان در المان با واکنش های متعددی روبرو شد. یک بار سید حسین عالمی بلخی وزیر امور مهاجرین و عودت کنندگان افغانستان در یک مصاحبه توضیح داد که وضع افغانستان با سوریه فرقی ندارد. او حتی تهدید کرد که اگر آلمان مهاجران افغان را خلاف تفاهم نامه دو جانبه اخراج کند، افغانستان آنان را نخواهد پذیرفت.

این اظهارات واکنش مقامات آلمان را بر انگیخت و آنها ضمن تماس با رئیس جمهوری افغانستان خواهان توضیحاتی در این باره شدند. اشرف غنی در این گفتگو بار دیگر تاکید کرد که دولتش به قواعد بین المللی احترام می گذارد و اظهارات وزیر امور مهاجرین نظر رسمی دولت افغانستان نیست.

اکنون دولت آلمان مدعی است که با افغانستان به توافقی دست یافته است، که بر طبق آن کلیه افغان هائی را که نتوانسته اند برگ پناهندگی دریافت کنند، به کشورشان بر می گرداند. آلمان پذیرفت که افغانستان را جزو "کشورهای مبداء امن " محسوب نمی کند. در نتیجه تقاضای پناهجوئی آنها را مورد بررسی قرار می دهد.

سوئد دچار بحران مهاجرت شده است
دولت سوسیال دموکرات سوئد که به پذیرائی از پناهجویان اشتهار داشت، در ابتدای موج جدید مهاجران به سوی اروپا سخاوت مندانه مرزهایش را بروی آنها گشود و تعداد زیادی از پناهجویان را بداخل کشور هدایت کرد. با این حال ادامه این اقدامات کم کم باعث نگرانی هائی در میان مردم سوئد شد و حوادث ناگواری مثل تجاوز جنسی و یا زدو خوردهای پراکنده و مواردی از سرقت به جو ناخشنودی ها دامن زد و گروههای افراطی دست راستی را تحریک کرد و به طمع بهره برداری از این اوضاع انداخت.

همین امروز رسانه های سوئد از حادثه غم غم انگیز جدیدی خبر دادند که گر چه چند هفته از وقوع آن می گذرد، ولی پلیس سوئد همین امروز(چهارشنبه هفت دسامبر) پس از دستگیری چند نوجوان افغان به افشای حادثه دست زده است. ماجرا این است که پنج نوجوان حدود شانزده – هفده ساله جوان دیگری از میان خودشان را که کم سن و سال تر بوده است به جنگل می برند و دست جمعی به او تجاوز می کنند.

حوادثی از این دست که هفته گذشته هم مشابه آن در آلمان اتفاق افتاد و یک جوان افغان به یک دختر جوان آلمانی تجاوز کرد و سپس وی را بقتل رسانید، موج هائی از اعتراض و نفرت نسبت به مهاجران را در کشورهای اروپائی دامن می زند و بلافاصله به موضوع شعارها و تبلیغات سیاسی نیروهای اپوزیسیون دولت های حاکم تبدیل می شود. از این روست که اینک تاکید دولت ها مبنی بر بازگرداندن مهاجرانی که پناهندگی اشان مورد قبول قرار نگرفته، یک نیاز فوری دولت ها برای خنثی کردن موج تبلیغات اپوزیسیون علیه مهاجران شده است.

مشگل این است که وقتی به یک مهاجر خبر می دهند که تقاضای پناهندگی اش مورد قبول قرار نگرفته، این خطر هست که زندگی مخفی را برگزیند و از کنترل پلیس خارج شود.

پلیس سوئد مدعی است که از سال 2010 تا 2015 یعنی در طول پنج سال، تعداد 40 هزار نفر از مهاجرانی که تقاضای پناهندگی اشان رد شده است، ناپدید شده و زندگی مخفی را برگزیده اند.

طبیعی است که این مفقود شدگان از سیاست های حمایتی دولتی محرو م خواهند بود و بعلت بیکاری و ناتوانی در اموختن زبان کشور میزبان، به خیل بزهکاران و باندهای خطرناک جنایتکار اضافه می شوند.

کشورهای دانمارک، سوئد، هلند و آلمان هم اکنون با بحران مدیریت موج مهاجرت ها روبرو هستند و همه آنها موضوع بازگرداندن افغان هائی را که پناهندگی اشان پذیرفته نشده در دستور کار خود دارند.

مقامات سوئد می گویند که بازگرداندن هزاران افغان به زادگاهشان  که تا کنون توسط پرواز های عادی انجام میگرفت، از این ببعد باید توسط هواپیماهای چارتر انجام گیرد تا در بودجه بازگرداندن پناهجویان ناکام صرفه جوئی گردد. این در حالی است که دولت سوئد برای پناهندگان پذیرفته شده 2300 یورو پول پرداخت می کند و کلاس های آموزش زبان سوئدی برایشان دایر می کند.

سازمان همکاری و توسعه اروپا طی گزارشی کشور سوئد را نسبت به جمعیتش پذیرنده بالاترین رقم پناهندگان اعلام کرده است. این کشور در سال 2014 تعداد هشتاد و یک هزار پناهنده پذیرفته و در سال 2015 این رقم به 163 هزار نفر رسیده است. در همین دوره زمانی آلمان با هشتاد میلیون جمعیت تعداد یک میلیون و صدهزار نفر پناهجو را مورد پذیرش قرار داده است.

بازگرداندن پناهجویان ناکام، به زادگاهشان هم اکنون به یکی از پر دردسر ترین پدیده های اجتماعی در  کشورهای اروپائی تبدیل شده است. هر روز بر تعداد "ناپدیدشدگان" اضافه می شود و در عین حال افغان هائی که مایل نیستند پس از این همه رنج و محنت و طی راههای صعب و تحمل مشقات وحشتناک و پرداختن پول های هنگفتی به قاچاق چیان انسان، دوباره راهی افغانستان شوند و به کشور بازگردند، بر سر دوراهی دشوار و دردناکی قرار گرفته اند.