پنجشنبۀ این هفته ۱۴ ژوئیه جشن ملی فرانسه برگزار می‌شود. فرانسویان این روز را از ۱۸۸۰ میلادی هرسال به یاد فتح زندان باستیّ (باستیل) جشن می‌گیرند. محاصره و فتح آن زندان در ۱۴ ژوئیۀ ۱۷۸۹ یکی از رویدادهایِ مهم و آغازین انقلاب فرانسه بود. در آن روز شورشیان پاریس به زندان باستیّ هجوم بردند، درهای آن را گشودند و زندانیان را آزاد کردند. بسیاری از مورخانِ انقلاب فرانسه آن رویداد را نخستین مداخلۀ گستردۀ مردم پاریس در انقلاب و به طور کلی در حیاتِ سیاسیِ آن کشور می‌دانند.
نخستین سالگرد فتح زندان باستیّ در ۱۴ ژوئیۀ ۱۷۹۰ در میدان «شان دوُ مارسِ» پاریس با عنوانِ «جشن فدراسیون» با حضور لویی شانزدهم و نمایندگانِ ۸۳ دِپارتمان یا شهرستانِ آن روزِ فرانسه برگزار شد. در آن روز بیش از ۴۰۰ هزار فرانسوی از لویی شانزدهم با هَلهَله و شادی استقبال کردند و شاه سوگند یاد کرد که از آن پس به قانون اساسی وفادار بماند و مجری قوانینی باشد که مجلس ملی تصویب می‌کند. آن جشن نشانۀ «وحدت ملی فرانسویان» بود.
اما سپس معلوم شد که لویی شانزدهم و هوادارانش در اندیشۀ بازگرداندن سلطنت استبدادی بودند. از اکتبر ۱۷۸۹ یعنی سه ماه پس از فتح زندان باستیّ برنامه‌ای برای دور شدن شاه از پاریس به منظور سازماندهیِ هواداران سلطنت استبدادی و تار و مار کردن انقلابیان طرحریزی شد. در ژوئن ۱۷۹۱ شاه و خانواده‌اش کوشیدند از «کاخ توئیلری» فرار کنند، اما در راه دستگیر و به کاخ توئیلری بازگردانده شدند. با آن فرار ناموفق، مردم از شاه و اطرافیانش روی گرداندند.
در دومین جشن فدراسیون در ۱۴ ژوئیۀ ۱۷۹۲ دولت دیگر نتوانست مردم را بسیج کند و وحدتِ ملیِ فرانسویان را به نمایش بگذارد. آشوب و ناآرامی بر فرانسه حاکم شده بود و روز به روز بر شدت و دامنۀ آن افزوده می‌شد.
سرانجام پس از درگیری‌های بسیار در روز دهم اوت ۱۷۹۲ شورش دیگری در پاریس روی داد، کاخ توئیلری به تصرف شورشیان درآمد و لویی شانزدهم دستگیر و زندانی شد. در ۲۱ سپتامبر آن سال کنوانسیونِ ملیِ فرانسه نظام پادشاهی را لغو کرد و در ۲۳ ژانویۀ ۱۷۹۳ انقلابیان لویی شانزدهم را در میدان کُنکورد پاریس که در آن زمان میدان انقلاب نام داشت، با گیوتین گردن زدند.
از آن پس ثبات سیاسی از کشور رخت بربست، وحدت ملی فرانسویان از میان رفت و جشنِ فدراسیون به فراموشی سپرده شد. در سال ۱۸۱۵ در دورۀ بازگشتِ صد روزۀ امپراتور ناپُلِئون اول به پاریس که از ۲۰ مارس تا ۸ ژوئیه به طول انجامید، کوشش‌هایی برای برگزاریِ آن جشن انجام گرفت، اما به نتیجه‌ای نرسید. فرانسویان برای احیای آن جشن ۶۵ سالِ دیگر باید صبر می‌کردند.
از انقلاب فرانسه که در ۱۷۸۹ آغاز شد تا ۱۸۷۰ چندین نظام سیاسی در فرانسه ظهور کرد، اما هیچ‌یک نتوانست زمان درازی پایدار بماند. سرانجام با برقراری جمهوریِ سوم در سپتامبر ۱۸۷۰ آن کشور برای نخستین بار پس از انقلاب به نوعی ثباتِ سیاسی دست یافت.
در ۱۸۷۹ جمهوریِ نوبنیاد در جست و جویِ رویدادی نمادین در تاریخِ جدید فرانسه بود تا آن را «جشنِ ملی فرانسویان» قرار دهد. در ۲۱ ماه مِه ۱۸۸۰ یکی از نمایندگانِ مجلس به نام «بَنژامَن راسپای» در لایحه‌ای ۱۴ ژوئیه را به عنوان «جشنِ ملی فرانسویان» به نمایندگان مجلس پیشنهاد کرد.
گروهی از نمایندگان فتح باستیّ را در ۱۴ ژوئیۀ ۱۷۸۹ از آنجا که رویدادی خونین بود مناسب ندانستند. اما چون در ۱۴ ژوئیۀ ۱۷۹۰ مراسم سالگردِ آن رویداد زیر عنوانِ «جشنِ فدراسیون» برگزار شده بود، نمایندگانِ مجلس مرجعِ جشن ملیِ فرانسه را ۱۴ ژوئیۀ ۱۷۹۰ یعنی نخستین «جشن فدراسیون» قرار دادند. زیرا در آن روز نه تنها خونی ریخته نشده بود بلکه فرانسویان وحدت ملی‌شان را به نمایش گذاشته بودند.
البته در متنِ قانونی که در ۲۸ ژوئن ۱۸۸۰ به تصویب مجلس رسید، برای آنکه هر دو گرایشِ اصلیِ سیاسی در فرانسۀ آن زمان را خشنود کنند، ننوشتند که منظور کدام ۱۴ ژوئیه است. از آن پس، جمهوری‌خواهانِ رادیکال به ۱۴ ژوئیۀ ۱۷۸۹ و جمهوری‌خواهانِ میانه رو به ۱۴ ژوئیۀ ۱۷۹۰ استناد کردند و هردو جریان آن روز را گرامی داشتند. ارجاع دوگانه به خاستگاه تاریخی جشن ملی فرانسویان در جامعۀ سیاسی فرانسه هم‌چنان ادامه دارد. معمولاً چپ‌گرایان به فتح باستیّ استناد می‌کنند و راست‌گرایان و میانه‌روها به نخستین جشن فدراسیون.
باری، در ۱۴ ژوئیه رئیس جمهور فرانسه در خیابان شانزه لیزه از نیروهای نظامی کشور سان می‌بیند. مراسم رژه رفتنِ نظامیان معمولاً از ساعت ۱۰ صبح پس از پرواز نمایشیِ جنگنده‌ها و دیگر هواپیماهایِ نیروی هوایی آغاز می‌شود. شباهنگام در پاریس و در بیشتر شهرهای بزرگ مراسم آتش‌بازی و نورافشانی برگزار می‌کنند. مردم فرانسه در بیشتر شهرها در سالن‌های عمومی مجالس باله و رقص‌های مردمی ترتیب می‌دهند. بالۀ آتش‌نشان‌ها که بسیار دیدنی است از معروف‌ترین باله‌های ۱۴ ژوئیه است. البته این مجالس را بیشتر وقت‌ها در شامگاه ۱۳ ژوئیه برگزار می‌کنند تا مردم بتوانند در ۱۴ ژوئیه که روز تعطیلی است استراحت کنند.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید