دویستمین سالگردِ درگذشتِ ناپلئون، شخصیتِ بی‌‌مانند تاریخ جهانی
نتشر شده در:
گوش کنید - ۰۶:۱۲
پنجم ماه مه امسال دویستمین سالگردِ درگذشتِ ناپُلئون بُناپارت، نخستین امپراتور فرانسه و نامدارترین شخصیتِ تاریخیِ نه تنها فرانسه بلکه سراسر جهان است. برپایۀ تحقیقاتی که چندین سال پیش انجام گرفت و نتایج آن در ژانویۀ ۲۰۱۵ در یک سایت دانشجویی در بریتانیا منتشر شد، شُمار کتاب‌هایی که تا ۵ سال پیش در بارۀ این شخصیتِ بی‌نظیر تاریخی در جهان نوشته شده بود به ۳۰۰ هزار می‌رسید.تاکنون دربارۀ هیچ شخصیتِ تاریخی و افسانه‌ای و دربارۀ هیچ کشورگشا، قدیس و پیامبری این همه کتاب ننوشته‌‌اند. ناپُلئون فاتح بزرگی بود. بخش بزرگی از اروپای غربی و مرکزی را به تصرف خود درآورد. اما اهمیت و اعتبار او در تاریخ جهانی به سبب نبوغ نظامی و کشورگشایی‌های برق‌آسایش نیست. پیش از او کم نبودند فاتحان بزرگ و فرماندهانِ هوشمندی که سرزمین‌های پهناوری را به زیر نگین خود درآوردند.
مورخان اهمیت تاریخی ناپُلئون را در گشودنِ دور تازه‌ای در تاریخ بشر می‌دانند. او با سازماندهیِ مجدد نهادهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، حقوقی، آموزشی و نظامی فرانسه و انتقال این تجربه به نقاط دیگر اروپا سبب‌ساز و الهام‌بخشِ تحول بی‌سابقه‌ای در اروپا و سپس در سراسر جهان شد. هگل او را در مقام بنیان‌گذار دولت مدرن در جهان می‌ستود و او را روح تاریخ جهانی می‌‌نامید.
مورخان ظهور ناسیونالیسم و پدید آمدن حس ملی را در میان اروپاییان از پیامدهای ناخواستۀ جنگ‌های ناپلئونی می‌دانند. کشورهایی مانند ایتالیا، لهستان و حتی آلمان وحدت و موجودیتِ خود را مدیون ارادۀ ناپُلئون اند. درواقع، با ناپُلئون است که روند شکل‌گیری دولت- ملت‌ها در اروپا شتاب می‌گیرد و این مُدل الهام‌بخش مردمان دیگر جهان می‌شود. بعضی از مورخان، اهمیت تاریخی ناپُلئون را در این می‌دانند که با ۱۴ سال حکومت اثری جاودان در تاریخ بشریت گذاشت.
مراسم رسمیِ بزرگداشت این شخصیتِ بی‌نظیر تاریخی در دویستمین سالگرد مرگ او در فرانسه برگزار خواهد شد. برگزاری چنین مراسمی از زمانی که خبر آن منتشر شده بحث و جدل‌های فراوانی در جامعۀ سیاسی فرانسه برانگیخته است. کسانی معتقدند که «برگزاری مراسم رسمیِ بزرگداشت برای یک امپراتور در شأن جمهوری نیست». می‌دانیم که ناپُلئون با امپراتور خواندن خود نظام جمهوری را در فرانسه برچید.
مخالفانِ چپ‌گرایِ مراسم رسمیِ بزرگداشت، برگزاری چنین مراسمی را انکارِ آرمان‌های انقلاب کبیر فرانسه می‌دانند. اما طرفدارانِ راست‌گرای برگزاریِ مراسم بزرگداشت، ناپُلئون را تجسم ارادۀ سیاسی و نبوغ فرانسوی می‌دانند و انتظار دارند فرانسویان او را بزرگ و گرامی بدارند. مراسم رسمیِ بزرگداشت ناپُلئون در میان روشنفکران و دانشگاهیان نیز بحث و جدل برانگیخته است
در این میان، مورخانی می‌کوشند با نگاهی تاریخی به برگزاریِ آن مراسم بنگرند. در نیمۀ دوم قرن نوزدهم جامعۀ سیاسی فرانسه برای استوار کردن پایه‌های جمهوری، شخصیت‌هایی مانند کلوُویس و ژان دارک را از دل تاریخ فرانسه بیرون کشید و برجسته کرد. بسیاری از سیاستمداران فرانسوی هنوز آن شخصیت‌های تاریخی را گرامی می‌دارند بی آنکه حتی گرد و خاک افسانه را از چهرۀ آنان بزدایند.
مورخانی معتقدند که بحران سیاسی کنونی در فرانسه سیاستمداران را وامی‌دارد که هرچه بیشتر به شخصیت‌های نمادینِ تاریخ متوسل شوند. بحران مشروعیت دامنگیر بسیاری از رهبران سیاسی فرانسه است. برای مثال، اگر آراء دور اول انتخابات ریاست جمهوری را در فرانسه ملاک قرار دهیم، رئیس جمهور کنونی فرانسه تنها ۲۵ درصد از مردم فرانسه را نمایندگی می‌کند. رئیس‌جمهورهای پیشین نیز کم و بیش همین وضع را داشتند. بنابراین، دست یازیدن به شخصیت‌های نمادینی مانند ناپُلئون می‌تواند کوششی برای دستیابی به مشروعیتِ سیاسی باشد.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید