امضای قرارداد گازی ۹‚۴ میلیارد دلاری: "توتال" راه را برای دیگرغول های نفتی اروپایی به ایران باز کرد

قرارداد نهایی طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی به ارزشی در حدود ۹‚۴ میلیارد دلار، پس از نیمروز دوشنبه، ۳ ژوئیه در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی، میان شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیومی متشکل از توتال فرانسه، شرکت ملی نفت چین (سی‌ان‎پی‎سی) و پتروپارس امضا شد. توتال بیشترین سهم را در این کنسرسیوم جدید دارد. سهم توتال در این پروژه ١‚۵۰ در صد تعیین شده است. با امضای این قرارداد، توتال اولین شرکت نفتی غربی است که پس از توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های بزرگ جهانی به بازار نفت و گاز ایران بازمی‌گردد. به رغم افزایش مخالفت های آمریکا و تداراک تحریم های تازه علیه ایران از سوی آمریکا، توتال به بازارنفت و گاز ایران برگشت. میتوان گفت که بازگشت توتال به بازار ایران نتیجه همگرایی یک رشته از رویداد ها بوده است. نخست، تغییر رویکرد استراتژیک شرکت توتال که بر اساس آن، تولید و توزیع گاز نسبت به نفت در اولویت قرار گرفته است. دوم ، فاصله گرفتن تدریجی اتحادیه اروپا از رویکرد تحریمی آمریکا که همواره خواهان تشدید تحریم ها علیه ایران بوده و در راه ورود ایران به اقتصاد جهانی مشکل ایجاد می کند.

ورود توتال به بازار ایران مزایای برجسته ای نیز در زمینه اقتصاد برای ایران دارد. افزایش تولید گاز مورد نیاز مصارف داخلی(خانه‌گی و صنعتی)، افزایش فناوری و دانش فنی برای بهره برداری منابع بزرگ گاز کشور، هموار شدن راه ورود دیگر غول های اروپایی و آسیایی در زمینه نفت و گاز به ایران و ایجاد زمینه ها لازم به نحویی که ایران با در اختیار داشتن نخستین ذخایر بزرگ گاز جهان، به تدریج، مبدل یه یکی از صادر کنندگان بزرگ گاز در جهان شود.

این مجله اقتصادی به کم و کیف قرارداد مهم ۹‚۴ میلیارد دلاری توتال با ایران اختصاص دارد. در این مجله، همچنین بررسی می شود که اجرای این قرارداد چه امتیازهایی برای ایران در بر خواهد داشت.

شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیومی متشکل از توتال فرانسه، شرکت ملی نفت چین (سی‌ان‎پی‎سی) و پتروپارس پس از هفت ماه از امضای موافقنامه اصولی(HOA) برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی روزدوشنبه، سوم ژوئیه قرارداد نهایی توسعه این فاز را در قالب شرایط عمومی، ساختار و الگوی قراردادهای نفتی موسوم به آی پی سی، امضا کردند.

سهم توتال در این پروژه ١‚۵۰ ، سی ان پی سی ۳۰ و پتروپارس ایران ۹‚۱۹ تعیین شده است.

این قرارداد چهار میلیارد و ۸۷۹ میلیون دلاری با حضور بیژن زنگنه، وزیر نفت، میان علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران به عنوان کارفرما و پاتریک پویانه، مدیرعامل توتال به عنوان رهبر کنسرسویم ایرانی-فرانسوی- چینی توسعه دهنده فاز ۱۱ پارس جنوبی و سید حمید اکبری، مدیرعامل پتروپارس و لو، مدیرعامل شاخه بین المللی شرکت ملی نفت چین (CNPCI) امضا شد.

همنطور که در مقدمه اشاره شد، یکی از دلایل عمده بازگشت توتال به بازار نفت و گاز ایران، تغییر رویکرد استراتژیک این شرکت می تواند باشد.

سخنان اخیر پاتریک پویانه مدیر عامل شرکت توتال این موضوع را تأیید می کند. وی می گوید که گاز بهترین انرژی فسیلی در ترکیب انرژی ها در آینده جهان خواهد بود.

پاتریک پویانه می گوید که شرکت توتال برنامه توسعه استراتژیک این شرکت را بر مبنای اولویت دادن به گاز نسبت به نفت طرح ریزی کرده است. او تصریح می کند که در یک افق ۳۵ ساله، تولید و توزیع گاز در شرکت توتال از تولید و توزیع نفت پیشی خواهد گرفت.

با ملاحظه این موضوع که ایران بزرگ ترین ذخایر گاز جهان را دارد، قرارداد امضا شده فاز ۱۱ پارس جنوبی توسط توتال با ایران، ما را با عمق استراتژی توتال برای تأمین آینده منابع فسیلی این غول انرژی جهانی آشنا می کند.

و اما به رغم ادامه و افزایش تحریم های آمریکا علیه ایران، ورود توتال، این غول بزرگ نفتی فرانسوی به بازار ایران پرسش هایی را برانگیخته است. برخی در این بازگشت، رویکرد متفاوت اروپا و آمریکا را در قبال اقتصاد ایران می بینند.

فریدون خاوند، اقتصاد دان مقیم فرانسه در این باره می گوید: توتال تمامی تردیدهای خود را در باره ورود به بازار ایران و همکاری در صنعت نفت و گاز ایران کنار گذاشته است. او اعتقاد دارد که فرانسه و کشورهای اتحادیه اروپا به این نتیجه رسیده اند که سیاست آنها در قبال همکاری های اقتصادی با ایران می تواند با سیاست های آمریکا متفاوت باشد؛ لذا اقدام توتال و قرارداد نهایی این شرکت با ایران راه را برای ورود دیگر شرکت های بزرگ اروپایی به بازار نفت و گاز ایران هموار می کند.

با اجرای قرارداد فاز ۱۱ پارس جنوبی روزانه ۵۶ میلیون مترمکعب به ظرفیت برداشت ایران از این میدان گازی مشترک با قطر افزوده خواهد شد.

پرویز مینا مشاور عالی بین المللی در زمینه گاز و نفت اعتقاد دارد که سطح تولید گاز ایران از پارس جنوبی به زودی با قطر مساوی خواهد شد.

ازدیاد برداشت از طریق به‎کارگیری فناوری‌های مدرن و پیشرفته از مزیت‌های طرح توسعه فاز ۱۱ است، به‎طوری که برای نخستین بار در میدان گازی پارس جنوبی، استفاده از تاسیسات تقویت فشار هدف‌گذاری شده است. پیش بینی می شود فاز ۱۱ به مرکز انتقال فناوری‌های روزآمد پارس جنوبی مبدل شود.

پرویز مینا نیز با ورود توتال و دیگر غولی های نفتی به ایران، ورود فناوری های جدید برای توسعه تولید منابع گازی کشور را می بیند و در عین حال اعتقاد دارد که این رویکزرد موجب توسعه دانش فنی کارکنان صنعت نفت و گاز کشور می شود.

تاکید بر تامین همه منابع مالی طرح از سوی پیمانکار و جذب میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری از دیگر دستاوردهای توسعه فاز ۱۱ در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی خواهد بود.

برجسته‎ترین نقطه قوت این طرح توسعه‌ای، افزایش مشارکت‌های بین المللی شرکت‌های ایرانی به عنوان مسیری برای انتقال فناوری‌های نوین در حوزه‌های مختلف به ویژه ازدیاد برداشت و ساخت تجهیزات است.

توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی در قالب الگوی جدید قراردادی نفت بر سهم بالای شرکت‌های ایرانی در ابعاد مختلف کار تاکید دارد. لذا پیش بینی می‌شود که تحرک بیشتری را در صنعت نفت وگاز ایران شاهد باشیم.