حمله هوایی اسرائیل، مقدمه مداخله نظامی خارجی در سوریه

حمله روز چهارشنبه هواپیماهای جنگنده اسرائیل علیه محلی در منطقه "جمرایا"- شمال شرق دمشق و 15 کیلومتری مرز لبنان، که دولت بشار اسد از آن به عنوان "انستیتوی تحقیقات نظامی" یاد کرده است، میتواند زمینه استفاده از نیروهای نظامی خارجی در سوریه و در نتیجه تسریع برکناری رژیم اسد را فراهم سازد.
اقدام نظامی اسرائیل علیه سوریه در حالی صورت گرفت که دولت تازۀ اسرائیل هنوز تشکیل نشده و بدون تردید اهود باراک وزیر دفاع کنونی که پیشتر تمایل خود را برای بازنشستگی سیاسی اعلام داشته بود، جای خود را در دولت بعدی به چهره تازه‌ای واگذار خواهد ساخت.
از این لحاظ پیام روشن اقدام نظامی اخیر اسرائیل تاکید بر حفظ آمادگی برای استفاده نیروی‌های مسلح خود در نقاط بحران زده منطقه، در صورت احساس ضرورت است.
دولت اسرائیل پیش از اعلام انتخابات 22 ژانویه، تابستان سال جاری را دوران تعیین کننده در رابطه با برنامه اتمی ایران اعلام داشت و در ماه اکتبر نیز عملیات هوایی قابل ملاحظه ای را علیه یک واحد تولید مهمات در خارطوم پایتخت سودان به اجرا گذاشت که در محافل سیاسی و نظامی منطقه از آن به عنوان تمرین حمله نظامی علیه تاسیسات اتمی و موشکی ایران یاد شد.
طی حمله هوایی ماه اکتبر اسرائیل علیه خارطوم علاوه بر 4 فروند هواپیمای اف 15 ساخت آمریکا که عملیات بمباران را بر عهده داشتند و 4 هواپیمای اف 15 دیگر که مسئولیت مقابله با اقدام دفاعی احتمالی سودان را بر عهده گرفتند یک هواپیمای بوئینگ نیز سوخت رسانی به جت های جنگنده را ضمن پرواز انجام داد. فاصله هوایی هدف تعیین شده در عملیات هوایی یادشده در خارطوم از خاک اسرائیل معادل مسافت تعدادی از هدفهای احتمالی در مرکز ایران بود.

واکنش های خارجی

عملیات نظامی روز چهارشنبه اسرائیل علیه دمشق با این وجود که میتواند عنوان ناقض منشور سازمان ملل مورد تفسیر قرار گیرد، خارج از روسیه ایران و البته سوریه، واکنشهای اعتراضی محدودی را برانگیخت.
روسیه طی واکنشی محتاطانه و بدون رد و یا تائید انجام حمله، آنرا بصورت مشروط محکوم ساخت. ایران در واکنشی تندتر از روسیه تهدید کرد که اقدام اسرائیل تلافی خواهد شد.
ترکیه و اردن که تحولات سیاسی و نظامی مرتبط با کشور همسایه سوریه را از نزدیک دنبال میکنند از کنار موضوع حمله هوایی اسرائیل با سکوت گذشتند.
منابع خبری نزدیک به دولت اسرائیل در واکنش اولیه به حمله هوایی یادشده اعلام داشتند که تجهیزات نظامی انبار شده در جمیرا که ابتدا از آن به عنوان یک انبار مهمات یاد شده بود، می‌توانست در اختیار حزب الله لبنان قرار گیرد.
همین منابع، ظاهراً با در نظر داشتن امکان اقدام تلافی جویانه حزب‌الله، اعلام داشتند که هواپیماهای اسرائیلی از هدف قرار دادن کاروان نظامی حزب الله در مرز سوریه خودداری ورزیده است.

آمادگی نظامی در منطقه

همراه با اعلام خبر حمله هواپیماهای نظامی اسرائیل علیه دمشق، سایر گزارشهای منتشر شده حاکی از این بود که آمادگی نظامی در ترکیه، اردن، نزد نیروهای نظامی آمریکا و بخصوص ناوگان دریایی روسیه افزایش یافته است. 
ناوگان دریایی روسیه در آبهای نزدیک به سوریه مرکب از 18 فروند کشتی نظامی است. این نیرو در صورت لزوم قادر به پیاده کردن فوری تا 2000 نیرو در سواحل منطقه است. نزدیک به 500 نفر از پرسنل دریایی روسیه در بندر سوری طرطوس مستقر شده اند.
آمریکا در اردن دارای نیروی‌های عملیات مخصوص است و نیروی هوایی آن کشوردر پایگاه اینجرلیک ترکیه مستقر شده اند. بیش از 1500 نفر پرسنل نظامی آلمان و دانمارک نیز در مرزهای ترکیه با سوریه در حال نصب سیستم دفاع موشکی پاتریوت هستند.
ساعاتی بعد از انتشار خبر حمله هوایی اسرائیل، دولت لبنان از پرواز یک فروند هواپیمای میگ 31 ساخت روسیه به سمت صحرای سینا و نزدیک به مرزهای اسرائیل گزارش داد.
روز بعد از انجام حمله هوایی اسرائیل علی عبدالکریم علی سفیر سوریه در لبنان مدعی شد که دمشق گزینه "حمله تلافی جویانه را در دست دارد و این حمله غافلگیرانه خواهد بود".
خبرگزاری اسوشیتد پرس همچنین از قول حسین امیر عبداللهیان معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی گزارش داد که مقام ایرانی ضمن محکوم ساختن حمله نظامی تهدید کرده است که "این حملات تبعات چشمگیری برای شهر تل‌آویو خواهد داشت".
در صورت آغاز عملیات نظامی تهاجمی خارجی در سوریه، اسرائیل و ترکیه در خط مقدم و در دو نقطه متقابل عهده‌دار مسئولیت تعیین‌کننده ای خواهند بود. تجهیزات نظامی آمریکا و نیروهای ناتو نیز که اینک در ترکیه مستقر شده اند در شماری بزرگتر در عملیات نظامی احتمالی به نحو موثری بکار گرفته میشوند. ایران علیرغم تهدید به تلافی جویی علیه اسرائیل ترجیح خواهد داد که در نقش ناظر ناراضی باقی بماند. روسیه با وجود دراختیار داشتن نیروی دریایی قابل ملاحظه در آبهای مدیترانه مصلحت خود را در صدور اخطار و قناعت به دعوت شورای امنیت برای تشکیل جلسه اضطراری خواهد دید. وقایع روزهای اخیر در خاورمیانه حاکی از شکل گرفتن تحولات تعیین‌کننده در منطقه طی هفته‌ها و ماه‌های آینده است.