مهاجرت و بحران اقلیمی: تغییرات آب و هوایی عامل افزایش "جابجاشدگان در داخل مرزهای کشورهای فقیر" خواهد شد

آیا تغییرات آب و هوایی، محرکه‌ای برای افزایش مهاجرت در آینده خواهد بود؟ این پرسشی عمده است و بنا بر عقیده‌ی کارشناسان در حوزه اقلیم، تغییرات آب و هوایی بطور قطع در جابجایی جمعیت مؤثر است، هر چند که تنها عامل مهاجرت نبوده و در مواقعی هم می‌تواند به کاهش سرعت مهاجرت‌های بین‌المللی کمک کند و مهاجرت‌ها را در حوزه مرزهای داخلی در کشورهای فقیر محدود نماید.

حوادث و بلایای طبیعی از جمله مهمترین عوامل مهاجرتها به ویژه در داخل مرزهای کشورهای فقیر می‌باشند. AFP - ARIF ALI

به گزارش خبرگزاری فرانسه، یک موسسه مطالعات مهاجرت در فرانسه، بر اساس مشاهدات گردآوری شده از شماری از کارشناسان فرانسوی و بین‌المللی، نسبت به «مهاجرت‌های سیستماتیک ناشی از تغییرات آب و هوایی بعنوان یک پدیده در آینده» هشدار داد.

در نشستی که روز جمعه ٢٢ سپتامبر/۳۱ شهریور، در چارچوب یک نشست بین دولتی با حضور کارشناسان فرانسوی و بین‌المللی به میزبانی «موسسه همگرایی مهاجرت» در حومه پاریس برگزار شد، برخی از پیش‌بینی‌های هشداردهنده‌ از سوی شماری از سازمان‌های جهانی از جمله بانک جهانی قابل تردید ارزیابی شده و تاکید شد: اکثریت ساکنان مناطق فقیر که با تغییرات شدید آب و هوایی روبرو هستند، کشور خود را به سوی کشورهای غربی ترک نمی‌کنند بلکه در داخل کشور خود آواره خواهند شد.

پیش از این، تخمین بانک جهانی حاکی از آن بود که بیش از ٢٠٠ میلیون نفر در سال ٢٠۵٠ به دلیل تأثیرات شدید تغییرات آب و هوایی به مهاجرت سوق داده خواهند شد. این پیش‌بینی موجب بروز نگرانی در میان کشورهای غربی و ثروتمند شده بود.

همچنین، بر اساس آمار «مرکز بین‌المللی نظارت بر جابجاشدگان»، از میان ۶٠  میلیون «جابجاشدگان داخلی»، بیش از ۳٢ میلیون نفر به دلیل حوادث طبیعی ناچار به مهاجرت شدند که از جمله این تعداد، می‌توان به سیل‌زدگان در پاکستان و جابجاشدگان به دلیل دوره‌های خشکسالی در سومالی اشاره کرد.

خبرگزاری فرانسه به نقل از یک متخصص ژئوپلیتیک زیست محیطی در دانشکده علوم سیاسی در پاریس، حاضر در نشست اخیر، تاکید کرد: این ارقام نشان می‌دهد که «تعداد آوارگان داخلی به دلیل بلایای طبیعی بیش از شمار آوارگان به دلیل درگیری یا خشونت بوده است».

فرانسوا ژِمِن، عضو هیئت بین‌دولتی تغییر اقلیم (IPCC) نیز توضیح می‌دهد که در عین حال تغییرات آب و هوایی یکی از عوامل مهم در تصمیم‌گیری برای مهاجرت‌های بین‌المللی در کنار دیگر موضوعات است که فرد را به سوی مهاجرت و تبعید سوق می‌دهد.

به گفته این عضو هیئت بین‌دولتی تغییر اقلیم، زمانی که می دانیم در کشورهای ساحل، ۷٠ درصد خانوارها برای تامین معیشتی خود وابسته به کشاورزی هستند و در برابر تغییرات بارندگی یا دما بسیار آسیب پذیر هستند، امری مسلم است که تخریب محیط زیست تأثیر مستقیمی بر منابع معیشتی خانواده‌ها دارد.

از دیدگاه فرانسوا ژِمِن، عضو هیئت بین‌دولتی تغییر اقلیم، عوامل اقتصادی و تغییرات آب و هوایی، از جمله مهمترین عوامل مهاجرت‌ها هستند که در تازه‌ترین مستندات، در میان افرادی که به تازگی به جزیره لامپدوسا در ایتالیا رسیده‌اند، قابل مشاهده بوده است و از این رو، می‌توان به آنان عنوان "مهاجران اقلیمی" را اطلاق نمود.

اتی‌یِن پیگه، جغرافیدان و استاد دانشگاه نوشاتل در سوئیس، نیز به خبرگزاری فرانسه گفته است که «هیچ موج مهاجرتی اروپا را تهدید نمی‌کند» اما از دیدگاه این جغرافیدان سوئیسی، «غالب مهاجرتها در داخل مرزها محدود خواهند ماند».