جمعیت مهره داران جهان در کمتر از پنجاه سال، ۶۸ درصد کاهش یافته است

صندوق جهانی حیات وحش، در تازه ترین گزارش خود موسوم به "سیارۀ زنده"، که در روز پنجشنبه ١٠ سپتامبر/٢٠ شهریور منتشر شد، از میزان قابل توجه فرسایش و کاهش تنوع زیستی در جهان، پرده برداشت. این گزارش با هشدار نسبت به کاهش چشمگیر جمعیت حیات وحش در کمتر از نیم قرن، فعالیت های انسانی و مصرف بی رویۀ منابع طبیعی را عامل اصلی فروپاشی تنوع زیستی در جهان دانست.

در فاصلۀ سال های ۱٩۷۰ تا ۲۰۱۶، جمعیت مهره داران جهان، از پرندگان گرفته تا ماهیان، پستانداران، دوزیستان و خزندگان، به طور متوسط ۶۸ درصد کاهش یافته است. (Stacy Howell)

سیزدهمین گزارش دوسالانۀ صندوق جهانی حیات وحش،  موسوم به "سیارۀ زنده"، دربارۀ وضعیت تنوع زیستی در جهان و تأثیر فعالیت های انسانی بر سیارۀ زمین، روز پنجشنبه ١٠ سپتامبر/٢٠ شهریور، منتشر شد.

این گزارش بر مبنای "شاخص سیارۀ زنده" که توسط انجمن جانورشناسی لندن محاسبه شده، شکل گرفته است که در آن داده‌های علمی مربوط به ۲۰ هزار و ۸۱۱ جمعیت مختلف از ۴۳۹۲ گونۀ جانوری، مورد مطالعه قرار گرفته است.

در این گزارش تأکید شده است که در فاصلۀ سال های ۱٩۷۰ تا ۲۰۱۶، جمعیت مهره داران جهان، از پرندگان گرفته تا ماهیان، پستانداران، دوزیستان و خزندگان، به طور متوسط ۶۸ درصد کاهش یافته است. این در حالیست که میزان کاهش جمعیت مهره داران جهان در سال ٢٠۱۸، ۶۰ درصد و در سال ۲۰۱۶، ۵۸ درصد بوده است.

"ورونیک آندریو" مدیر اجرایی صندوق جهانی حیات وحش در فرانسه، تصریح کرد که «جمعیت حیات وحش جهان، در بازۀ زمانی کمتر از ۵۰ سال، کاهش چشمگیری یافته است و بیش از دو سوم حیوانات وحشی مهره دار، در این فاصلۀ زمانی به دلیل فعالیت های انسانی از بین رفته اند».

وی تأکید کرد: «موضوع کاهش جمعیت مهره داران جهان، باید به طور ویژه در سال جاری مورد توجه قرار گیرد، زیرا ریشه های همه گیری بیماری کووید -۱۹، با شیوۀ تولید محصولات غذایی، نحوۀ مصرف و همچنین بحران زیست محیطی، پیوند خورده است».

وی با اشاره به شیوع ویروس کرونا در جهان گفت: «ما قربانیان و نیز عاملان اصلی نابودی طبیعت و کاهش جمعیت حیات وحش هستیم و باید از همین لحظه برای نجات اکوسیستم، بسیج شویم».

مهره‌داران کمتر از ۵ درصد از گونه‌های جانوری شناخته شده را تشکیل می دهند اما بیشتر از سایر گونه های جانوری، مورد مطالعه و تحقیق قرار گرفته اند.

"فلوریان کرشنر" مسئول برنامۀ گونه‌ها در کمیتۀ فرانسوی اتحادیۀ بین‌المللی حفاظت از طبیعت نیز تأکید کرد که «"شاخص سیارۀ زنده"، از جمله معیارهای معتبر و قابل استناد برای بررسی وضعیت تنوع زیستی در جهان است».

وی افزود: «فهرست قرمز تهیه شده بر مبنای این شاخص، به گونه‌هایی اشاره دارد که بیش از سایر گونه ها در معرض انقراض قرار دارند اما بر اساس اطلاعاتی که شاخص سیارۀ زنده در اختیار ما می‌گذارد، پی می بریم که شمار زیادی از گونه‌های حیوانی حتی گونه‌های رایج، با کاهش جمعیت چشمگیری روبرو بوده اند و این موضوع عمق فاجعۀ فرسایش تنوع زیستی در جهان را ثابت می کند».

بر مبنای شاخص سیارۀ زنده در این گزارش، آمریکایی لاتین و کارائیب شاهد بیشترین میزان کاهش جمعیت مهره‌داران بوده‌اند و هرگز پیش از این تا این حد در معرض کاهش جمعیت مهره‌داران قرار نگرفته بودند. بر اساس این گزارش، قارۀ آفریقا نیز با کاهش ۶۵ درصدی جمعیت مهره‌داران، به شدت تحت تاثیر بحران تنوع زیستی قرار گرفته است.

فعالیت های انسانی، عامل اصلی نابودی تنوع زیستی در جهان

تازه ترین گزارش صندوق جهانی حیات وحش، ضمن اشاره به کاهش چشمگیر جمعیت گونه‌های جانوری و روند سریع و کم سابقۀ نابودی حیات وحش، نسبت به خطرات ناشی از این فروپاشی برای آیندۀ بشریت هشدار داده است.

بنا به گزارش صندوق جهانی حیات وحش، مهمترین دلیل فرسایش و کاهش تنوع زیستی در جهان، مصرف گرایی و بهره برداری انسانی از منابع طبیعی جهت کشاورزی صنعتی است که بر وضعیت اقیانوس ها و همچنین شرایط آب و هوایی زمین نیز تأثیرات چشمگیری داشته و باعث زوال و نابودی گونه های جانوری شده است.

این گزارش، زیاده روی در بهره برداری انسانی از منابع طبیعی به ویژه آب های شیرین دریاچه ها و رودخانه ها را نگران کننده دانسته و تأکید می کند که تخریب تالاب های جهان، جمعیت گونه های جانوری آبزی را به طور چشمگیری کاهش داده است.

گزارش صندوق جهانی حیات وحش، با اشاره به همه گیری ویروس کرونا در جهان، تأکید می کند که در یک سیارۀ بیمار، انسان هم در سلامت نخواهد بود و شیوع این بیماری، ناشی از فشار بی رویۀ انسان بر طبیعت و شیوۀ تولید و مصرف غذایی است.

New report – on average, global vertebrate populations (mammals, birds, reptiles, amphibians, fish) declined 68% from 1970-2016 https://t.co/ti3y8bLOim

— WWF News (@WWFnews) September 9, 2020