نمایش آثار طراحی و نقاشی‌ ناصرالدین شاه در کاخ گلستان

نمایشگاه مجازی منتخبی از آثار طراحی و نقاشی‌ ناصرالدین شاه در حوضخانه مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان به نمایش گذاشته شد. آفرین امامی مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان گفت: نمایشگاه مجازی مشق‌های ناصری شامل ۱۳ اثر انتخابی از طراحی و نقاشی‌های ناصرالدین شاه است.

نمایشگاه مجازی مشق‌های ناصری شامل ۱۳ اثر انتخابی از طراحی و نقاشی‌های ناصرالدین شاه است. ©

مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان افزود: ناصرالدین شاه که ذوق هنری خود را در هنرهای مختلف محک می‌زد، چه در زمان ولایت‌عهدی که در تبریز سکونت داشت و چه پس از آنکه به تختگاه تهران مهاجرت کرد و در کاخ گلستان به حکومت نشست، به هنر نقاشی و طراحی علاقه‌مند بود.

امامی تصریح کرد: ناصرالدین شاه از شاگردان میرزا حسن خان صنیع الملک غفاری بوده که با ذوق شاهانه خود و با قلم آهن و مرکب سیاه، صورت درباریان و زنان اندورنی را نقاشی کرده و با مناسبت، جمله یا شعری را در حاشیه آن‌ها می‌نوشته است.

مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان گفت: اسلوب نقاشی‌های ناصرالدین شاه مشابه استادش برپایه طبیعت‌گرایی و ذکر جز به جز همه مناظر طبیعی به همان شکلی که می‌دیده است به تصویر کشیده و مانند استادش دارای نگاهی مدرن و متأثر از فرهنگ اروپایی است و تلاش کرده تا با کپی‌برداری از استادش آثار را با نقاشی دیرین ایرانی و نگارگری پیوند دهد.

نمایشگاه مجازی مشق‌های ناصری روز چهارشنبه ۲۴ شهریورماه ۱۴۰۰ افتتاح ‌شد و از طریق صفحه رسمی اینستاگرام مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان قابل دسترسی است.

همچنین خبرگزاری ایسنا درباره این نمایشگاه نوشت: بیشتر طراحی‌ها سیاه‌قلم بوده که در میان آن‌ها، تابلوهای رنگ روغن و آبرنگ هم مشاهده می‌شود. پرتره درباریان، زنان حرمسرا، شکارها و طبیعت، از جمله مشق و طرح‌های به‌جامانده از ناصرالدین شاه است. ویژگی این تصاویر، سوای هنر و استعداد شاه قاجار، حاشیه‌نگاری و دست‌خطی است که در کنار هر اثر به جا گذاشته و خلاصه وضعیتی را از شرایط آن طراحی، تاریخ و موقعیت جغرافیای آن ثبت کرده است. مثلا در حاشیه نقاشی یکی از خادمان دربار، به دست‌خط ناصرالدین شاه نوشته شده که در ۵ دقیقه مشق شده که گویای سرعت عمل او در طراحی بوده است.

در مجموعه به نمایش گذاشته‌شده، دو تابلو رنگ روغن در سال‌های پایانی زندگی ناصرالدین شاه کشیده شده که یکی از آن‌ها ناتمام مانده و دست‌نوشته‌ای روی اثر به این شرح مشاهده می‌شود: «این پرده را در سنه ۱۳۱۳ هجری قمری شاه شهید به دست مبارک ساخته و ناتمام مانده است.» در همان سال، ناصرالدین شاه ترور شد.

حسین‌پور، ناظر بر امور موزه‌های کاخ گلستان و کارشناس موزه در شرحی که از این نمایشگاه مجازی داده گفته است: این نمایشگاه بخشی از آثارِ باقی‌مانده از هنرهای  ناصرالدین شاه است. شاه قاجار آثار دیگری داشته، همچون مرقعات نقاشی، اشعار و یادگاری‌هایی از سفرهای فرنگ که در مخازن این مجموعه نگهداری می‌شود و پس از کرونا تمام این آثار به نمایش گذاشته خواهد شد.