شوک افزایش تولید نفت آمریکا بر روی عرضه جهانی نفت خام

تازه ترین گزارش آژانس بین المللی انرژی که امروز انتشار یافت، نشان میدهد که افزایش تولید نفت آمریکای شمالی تکانی شدید بر روی عرضه جهانی نفت در پنج سال آینده به وجود خواهد آورد. بر اساس این گزارش، با افزایش تولید نفت خام آمریکای شمالی تا سال ٢٠١٨ میلادی ظرفیت جهانی تولید و عرضه نفت خام با سرعت بسیار بیشتری نسبت به تقاضا و مصرف جهانی افزایش خواهد یافت. بر اساس این گزارش طی ٥ سال آینده، تولید جهانی ٨٫٤ میلیون بشکه در روز افزایش می یابد، در حالی که مصرف جهانی فقط ٦٫٩ میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت.

"ماریا وان در هوون Martia van der Hoeven " مدیر اجرائی آژانس بین المللی انرژی که امروز طی بیانیه ای در لندن این گزارش شش ماهه آژانس در باره تحولات بازار جهانی نفت در میان مدت را اعلام کرد، گفت که پیشی گرفتن تولید بر مصرف جهانی نفت نوسانات و التهابات بنیادی روی بازار جهانی نفت را از میان برده و بازار نفت را به سوی آرامش و تعادل و تثیبت قیمت سوق خواهد داد.

وی تأکید کرد که افزایش چشمگیر تولید نفت خام از ذخایرغیرمتعارف در آمریکای شمالی، بازار جهانی نفت را در 5 سال آینده با افزایش قابل توجه عرضه جهانی متحول خواهد کرد، همانگونه که افزایش تقاضای چین در 15 سال گذشته با افزایش تقاضای جهانی، بازار جهانی نفت را متحول کرده بود.

از سخنان مدیر اجرائی آژانس بین المللی انرژی میتوان نتیجه گرفت که با افزایش عرضه نفت آمریکا، تنش های سال های پیشین بر روی بازار جهانی که با افزایش و نوسانات بی سابقه قیمت در بازار نفت همراه بود، به پایان میرسد و بازار جهانی نفت در 5 سال آینده با کشش بیشتر عرضه نسبت به تقاضا همراه خواهد بود.

نتیجه آنکه در چنین شرایطی، قیمت نفت خام در بازارهای جهانی افزایش نخواهد یافت و ممکن است برای نیل به سوی یک نقطه تعادلی و با ثبات، قیمت جهانی نفت، باز هم کاهش یاید.

آژانس بر آورد میکند که ظرفیت جهانی تولید نفت خام طی 5 سال آینده با افزایش 8.3 میلیون بشکه در روز به مرز 103 میلیون بشکه خواهد رسید.در همین مدت آژانس پیش بینی میکند که مصرف کل جهانی با 6.9 میلیون بشکه در روز به مرز 96.68 میلیون بشکه در روز خواهد رسید.

در حالی که اوپک در آخرین گزارش خود که جمعه گذشته انتشار یافت، تقاضای جهانی نفت خام را با کمی کاهش 89.66 میلیون بشکه در روز گزارش داده است، آژانس بین المللی انرژی برای سال میلادی جاری مصرف جهانی نفت را 90.58 میلیون بشکه در روز بر آورد می کند.

آژانس همچنین بر آورد می کند که مصرف جهانی نفت هر ساله به میزان متوسط 1.1 میلیون بشکه افزایش خواهد یافت تا به محدوده 96.68 میلیون بشکه در سال 2018 برسد.

همان طور که ملاحظه می کنید در افق سال 2018 میلادی، بر اساس بر آوردهای آژانس بین المللی انرژی، جهان روزانه 6.32 میلیون بشکه نفت خام بیش ازنیازهای مصرفی خود تولید خواهد کرد. این افزایش موجب گسترش ذخیره غیر قابل اجتناب نفت خام میگردد. و جود ذخیره بسیار بالای نفت و پیشی گرفتن تولید نسبت به مصرف، آرامش و ثبات بازار نفت را تضمین خواهد کرد. بدیهی است که در چنین شرایطی قیمت نفت نمی تواند سیر صعودی داشته باشد.

آژانس برآورد می کند که افزایش ظرفیت تولید نفت خام در جهان طی 5 سال آینده، عمدتاً در کشورهایی صورت می پذیرد که عضو اوپک نیستند. تولید نفت خام کشورهای غیر عضو اوپک در افق سال 2018 میلادی بیش از 6 میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت. 3.9 میلیون بشکه از این افزایش به آمریکای شمالی اختصاص خواهد داشت.

افزایش 3.9 میلیون بشکه در روز در آمریکای شمالی عمدتاً ناشی از رونق یافتن و گسترش استحراج و بهره برداری از ذخایر غیر متعارف خواهد بود. ذخایر نفت شیست آمریکا ، ذخایر نفت سبک محصور در لایه های سخت زمین، به خصوص در ایالت داکوتای آمریکا و ذخایر " نفت ماسه" در غرب کانادا افزایش تولید نفت در آمریکای شمالی را توجیه می کنند.

بهره برداری از این ذخایر غیر متعارف از چند سال پیش در سایه بهره برداری از گاز شیست در آمریکای شمالی آغاز گردیده و به شدت در حال توسعه و گسترش می باشد.

به رغم افزایش تولید نفت کشورهای غیر عضو اوپک، تولید نفت اوپک بر اساس بر آوردهای آژانس بین المللی انرژی در سال های آینده دچار رکود نسبی خواهد بود و به میزان بسیار کمتری نسبت به کشورهای غیر عضو اوپک افزایش خواهد یافت.

کشورهای عضو اوپک که هم اکنون حدود 35 در صد نفت خام جهان را تولید می کنند، از 35.35 میلیون بشکه درروز در سال جاری، حداکثر به 36.75 میلیون بشکه در روز در سال 2018 افزایش خواهد یافت.

آژانس بین المللی انرژی، رویدادهای شمال آفریقا و کشورهای خاورمیانه به دنبال انقلابات بهار عربی و شرایط خاص برخی از کشورهای خاورمیانه، مانند ایران را که با کاهش سرمایه گذاری در بخش نفت همراه بوده از دلایل رکود تولید در کشور های عضو اوپک میداند. این در حالی است که پویایی سرمایه گذاری در بخش نفت در کشورهای عراق، عربستان سعودی، کویت وامارات متحده عربی با افزایش تولید در این کشورها همراه بوده و کاهش تولید دیگر کشورهای عضو اوپک را جبران میکند.

وجود دو قطب متناقض متشکل از کشورهای پویا و غیر پویا در زمینه سرمایه گذاری و تولید نفت در اوپک، رکود نسبی تولید کلی کشورهای عضو اوپک را توجیه میکند.

در زمینه مصرف و یا تقاضای جهانی نفت همانطور که در گزارش امروز آژانس بین المللی انرژی آمده است ظرف 5 سال آینده این تقاضا به میزان 6.9 میلیون بشکه در روز رشد خواهد کرد و در افق سال 2018 مصرف جهانی نفت 96.68 میلیون بشکه در روز بر آورد میگردد.

افزایش تقاضا ی جهانی نفت به لحاظ افزایش نیازمندی های انرژی کشورهای نوخاسته صنعتی و کشورهای در حال توسعه می باشد.

مصرف کشورهای غیر عضو سازمان توسعه و همکاری های اقتصادی OECD برای نخستین بار در تاریخ در سه ماهه دوم سال جاری از میزان مصرف کشورهای عضو این سازمان گذر خواهد کرد.

بر اساس گزارش آژانس، تقاضای کشور چین در زمینه نفت خام در 5 سال آینده قدری آهسته تر خواهد شد. این کاهش تقاضای چین به دلیل تحول در مدل توسعه اقتصادی این کشورخواهد بود که درآینده، نیاز کمتری به مصرف انرژی های فسیلی خواهد داشت.

کاهش مصرف چین به و سیله نیازهای فزاینده مناطق دیگر جهان، از جمله افزایش مصرف نفت خام در آفریقا جبران خواهد شد.

یاد آور می شویم، گزارش امروز آژانس بین المللی انرژی در راستای گزارش های سالانه این آژانس قرار دارد. در گزارش سال 2012 آژانس بین المللی انرژی اعلام شده بود که آمریکا در سال 2017 میلادی به شکرانه استحراج و بهره برداری از ذخایر غیر متعارف نفت ، نحستین تولید کننده نفت خام در جهان خواهد بود و به سهولت کشورهای روسیه و عربستان سعودی را پشت سر خواهد گذاشت.