پیامدهای تنش میان اسرائیل و ترکیه

در پی تنشی که میان اسرائیل و ترکیه پس از کشته شدن 9 تن و زخمی گردیدن 30 تن از شهروندان این کشور توسط نیروهای اسرائیلی در حمله به کشتی حامل کمک های بشردوستانه در روز دوشنبه به وجود آمد، ترکیه از توقف پروژه های انرژی این کشور با اسرائیل خبر داد. تظاهرات اعتراضی در این کشور همه روزه ادامه داشته است. دیروز نیز، بین 15 تا 20.000 نفر درمراسم نیایش برای قربانیان حمله شرکت کردند. پیش ازآن نیزتصاویر"شیمون پرز"، رئیس جمهوری اسرائیل و "باراک اوباما" درمیدان مرکزی استانبول به آتش کشیده شده بودند ومردم شعارهای بسیارتندعلیه اسرائیل به کار می بردند.

رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، گرچه سخنان مردم را تکرار نمی کند اما انتقاد های بسیار سخت او از اسرائیل در راستای شعارهای مردم کوچه و بازار قرار می گیرد. رجب طیب اردوغان، اسرائیل را "ویرانگر صلح منطقه" خواند و افزود که "به همان اندازه که دوستی ترکیه برای اسرائیل پر بهاست، به همان اندازه هم دشمنی این کشور می تواند خشونت بار باشد.

عبداله گل، رئیس جمهوری ترکیه، هم که معرف بخشی از افکار عمومی در ترکیه و حتا جهان عرب است، دیروز در سخنان خود گفت که :"روابط استراتژیک ترکیه با اسرائیل دیگر پس از این حمله نمی تواند مانند گذشته شود." البته تا کنون هیچ کس نمی توانست ادعا کند که دولت ترکیه طرفداران فلسطینیان را تشویق به رفتن به غزه کرده است. اما سر دبیر روزنامه "حریت" ، محمد علی بیرند"، این گام را برداشت و نوشت که عملیات کمک به غزه با توافق تلویحی وزارت امور خارجه ترکیه انجام گرفته است. یا در واقع دولت اردوغان میخواسته که این عملیات به گونه ای نقش بلند گو را برای اعلام مواضعش ایفا کند." احمد اینسل، استاد دانشگاه گالاتاسرای براین باور است که جدائی ترکیه از اسرائیل می تواند به دولت اسلامی-محافظه کار آنکارا، آنهم در شرایطی که این دولت مبارزه با اپوزیسیون لائیک و کمالیست را آغاز کرده، در انتخابات پارلمانی 2011 کمک شایانی بکند. او می افزاید : "گرچه اردوغان در کوتاه مدت قهرمان به شمار خواهد آمد اما در دراز مدت باید توجه کند که اسلامی تر از او گوی سبقت را از وی نرباید."

تنش با اسرائیل در شرایطی رخ می دهد که تنها سه ماه به انجام یک رفراندم برای تغییر قانون اساسی باقی مانده است. تغییری که هدفش محدود کردن امتیازات مقامات بلند پایه دستگاه عدالت و ارتش است که پاسداران میراث لائیک مصطفی آتاترک، رهبر فرهمند ترکیه و نیز از مخالفان سرسخت دولت کنونی هستند.