نگاهی به دلایل سقوط پلکانی تولیدات نفت در ایران

سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) دیروز سه شنبه ۲۳ خرداد، گزارش ماهانه تولید نفت اعضای این سازمان را ‏منتشر کرده است. ‎

طبق این گزارش بر اساس ارزیابی و بررسی‌های کار‌شناسان خود سازمان، تولید نفت ایران در ماه گذشته نسبت به ماه ‏قبل آن، ۷۱۷۰۰ بشکه در روز کاهش یافته است و به رقم سه میلیون و ۱۳۸ هزار بشکه در روز رسیده است. ‏‎

همچنین بر اساس این گزارش، تولید روزانه نفت ایران در ماه گذشته نسبت به سه ماهه اول سال ۲۰۱۲، حدود ۲۴۵ هزار بشکه، نسبت ‏به سال گذشته حدود ۴۸۳ هزار بشکه و نسبت به سال ۲۰۱۰ حدود ۵۶۸ هزار بشکه در روز کاهش یافته است، به عبارتی ‏تولید نفت ایران از سال ۲۰۱۰ سقوطی پلکانی را تجربه کرده است. ‏‎

این درحالی است که رقبای اصلی ایران در اوپک، یعنی عربستان، عراق، کویت و امارات متحده عربی تولید نفت خود را ‏در ماه گذشته نسبت به سال ۲۰۱۰ به ترتیب یک میلیون و ۶۴۶ هزار بشکه، ۵۵۱ هزار بشکه، ۵۶۱ هزار بشکه و ۲۷۴ ‏هزار بشکه در روز افزایش داده‌اند.‎

ایران همواره افت تولید نفت خود را منکر شده است، بطوری که در گزارش ماهانه ۷۳ صفحه‌ای اوپک، گفته می‌شود که ‏آماری که خود وزارت نفت ایران درباره تولید نفت خام خود به اوپک تحویل داده، نشانگر افزایش ۲۱۶ هزار بشکه‌ای تولید ‏نفت ایران طی ماه گذشته نسبت به سال ۲۰۱۰ بوده است.

بنابر آمار وزارت نفت ایران، تولید کنونی نفت خام ایران سه میلیون و ۷۶۰ هزار بشکه در روز است که دقیقاً برعکس ‏ارزیابی کار‌شناسان آژانس و سازمان‌های بین‌المللی (منابع ثانویه) حتی صعود پلکانی تولید نفت طی ماه‌ها و سال‌های گذشته ‏را نشان می‌دهد.

***

جمشید اسدی- اقتصاد‌دان و استاد دانشگاه مقیم پاریس، در پاسخ به این پرسش که، آیا ادعای ایران مبنی بر اینکه عربستان، کویت و امارات متحده «بزرگ‌ترین متخلفان اوپک» هستند و با تولید بی‌رویه و بیشتر از سهمیه ‏خود باعث شده‌اند که قیمت نفت از ۱۲۸ دلار در ماه‌های گذشته هم اکنون به پایین‌تر از ۱۰۰ دلار برای هر بشکه برسد درست یا خیر؟ گفت: «آنچه که پیش از هر چیز باعث کاهش بهای نفت شده است رکود صنعتی در کشورهای پیشرفته جهان است که موجب پائین آمدن تقاضا برای سوخت یعنی نفت شده است.»
‎
این اقتصاد‌دان در پاسخ به پرسش دیگری در خصوص نقش تحریم‌ها ی صورت گرفته علیه ایران در این سقوط پلکانی صادارت نفت گفت: «تولید نفت ایران بر اثر عدم سرمایگذاری برای براه انداختن چاه‌های جدید و بازسازی چاه‌های قدیم رو به کاهش گذاشته است و اگر این روند ادامه پیدا کند، چه در ایران تحریم باشد و چه نباشد، تولید نفت روز به روز کمتر می‌شود و حتا ممکن است جمهوری اسلامی در سال ۲۰۱۵میلادی به وارد کننده نفت تبدیل شود.»