مرگ "واتسلاو هاول"، پرچم‌دار انقلاب‌های آرام

در جهان سیاست و در تاریخ قرن بیستم، "واتسلاو هاول"، شاید قبل از هر چیز به عنوان شخصیتی شناخته شود که با انقلاب مخملی سال ١٩٨٩ تیر خلاص را به رژیم کمونیستی و دیکتاتوری چکسلواکی شلیک کرد.
در پایان دوران کمونیسم، او نخستین رییس جمهوری چکسلواکی (١٩٩٢-١٩٨٩) شد و بعد از تجزیۀ این کشور به دو جمهوری، به عنوان اولین رییس جمهوری چک انتخاب شد و بلافاصله تلاش خود را برای پیشبرد این کشور نوپا به سوی دموکراسی آغاز کرد.
تجزیۀ چکسلواکی برای "هاول" بزرگ‌ ترین شکست زندگی‌ اش بود.

تحت رهبری او بود که جمهوری چک عملاً در کنار دنیای غرب قرار گرفت و در سال ١٩٩٩ به سازمان ناتو پیوست. مذاکرات برای پیوستن به اتحادیۀ اروپا نیز زیر نظر او انجام شد. جمهوری چک سرانجام در سال ٢٠٠٤ به اتحادیۀ اروپا پیوست.
"هاول" تا سال ٢٠٠٣ ریاست جمهوری چک را به عهده داشت و پس از آن، به رغم بیماری، فعالیت‌های خود را در دفاع از حقوق بشر ادامه داد.

"واتسلاو هاول" در سال ١٩٣٦ در شهر پراگ، در خانواده‌ای متمول و صاحب ده‌ها ساختمان و استودیوی سینما به دنیا آمد. سال‌ها بعد، در گرماگرم مبارزۀ رژیم با بورژوازی و به دلیل تعلق به خانواده‌ای ثروتمند، از ادامۀ تحصیل محروم شد.
به دنبال این محرومیت، "هاول" به عنوان کارگر ساده در سالن‌های تئاتر مشغول به کار شد و به تدریج نوشتن نمایشنامه را آغاز کرد.
بعد از قیام معروف به «بهار پراگ» و اشغال چکسلواکی توسط نیروهای شوروی، "هاول" تبعید را نپذیرفت و مانیفست معروف به «شارت، یا منشور ٧٧» را در دفاع از حقوق بشر نوشت. به همین جرم، هاول بازداشت شد و چهار سال را در زندان گذراند.
ذات‌الریه‌های مکرر که از دوران حبس برای او باقی ماند و همچنین مصرف بسیار زیاد سیگار باعث شد که او در سال‌های باقی ماندۀ عمر مدام با مشکلات تنفسی و قلبی دست و پنجه نرم کند. همین بیماری‌ها حداقل او را دو بار تا دم مرگ برده بود و عاقبت نیز سرطان ریه باعث مرگش شد.

بیشتر نمایشنامه‌های "هاول" بین سال‌های ١٩٧٥ تا ٨٥ نوشته شده است. ولی در سال‌های بعد هم او نوشتن را با چندین جستار و متون سیاسی یا فرهنگی ادامه داد. «سیاست پسامدرن» یا «اضطراب آزادی» از جمله این متون هستند.
یکی دیگر از آثار مهم و موفق او ، مجموعه نامه‌هایی است که در دوران زندان برای همسر اولش نوشته و تحت عنوان «نامه‌هایی به اولگا» منتشر شده است.