دسترسی به محتوای اصلی
کتاب‌ها و اندیشه‌ها

مغول دختر و ارب بچه، چندین روایت از یک افسانه

نتشر شده در:

به نظر میرسد که جستجوی خاستگاه اصلی افسانه ها و قصه های عامیانه بویژه در مناطقی که زبان، فرهنگ و جغرافیای مشترک داشته اند کاری بسا دشوار می نماید و جای تعجب نیست که قبل از حفیظ شریعتی، نویسنده دیگر افغان غلام حیدر یقین که روایت هراتی این افسانه را نزدیک به سی سال پیش در مجله « فرهنگ مردم» در کابل منتشر کرده، ادعای هراتی بودن روایت اصلی این افسانه را مطرح کند. نویسندگان و پژوهش گران ایرانی نیز با تکیه بر روایت های مختلفی که از این افسانه در این کشور بویژه در خراسان وجود دارد، ایران را خاستگاه اصلی این افسانه دانسته اند.

. کتاب «افسانه مغول دختر و ارب بچه» را انتشارات امیری به بازار فرستاده
. کتاب «افسانه مغول دختر و ارب بچه» را انتشارات امیری به بازار فرستاده
تبلیغ بازرگانی

افسانه « مغول دختر و ارب بچه» کتابی است که به همین تازگی ها به کوشش حفیظ شریعتی، نویسنده، شاعر و پژوهشگر افغان در افغانستان منتشر شده است.

این کتاب که مجموعه ای است از روایت های مختلف افسانه مغول دختر از سوی انتشارات امیری روانه بازار شده است.

آقای شریعتی در مقدمه کتاب می نویسد که روایت افسانه "مغول دختر و ارب بچه" را به نقل از گویندگان و نویسندگان مرجع، با لهجه هزارگی جاغوری و مالستانی گردآوری کرده است اما در کتاب، روایت هایی دیگری با لهجه های معیاری فارسی- دری را هم آورده است.

او در بخشی از مقدمه کتاب می نویسد : « افسانهی مغولدختر و ارببچه میتواند کمکی باشد برای ترویج هویت فرهنگی برای کودکان و نوجوانان، والدین، مربیان و آموزگاران تا آنان ضمن تنوع و روایتهای گوناگون از این افسانه، از مهجور ماندن قصه‌ها و افسانه‌های بومی جلوگیری کنند و از آن بهره مند شوند».

حفیظ شریعتی در گفتگو با رادیو بین المللی فرانسه گفت دوستانی که او را در جمع آوری روایت های مختلف این افسانه یاری کرده اند به او گفته اند که روایت هایی از این افسانه بغیر از افغانستان و ایران، در سایر کشورهای آسیایی مانند هند یا قزاقستان نیز وجود دارد و عده ای، از روایت های مشابه این افسانه در کشورهای اروپایی و آفریقایی نیز خبر داده اند.

او تاکید می کند که باتوجه به مجودیت اصطلاحات و کلمات هزارگی در روایت های غیر هزارگی افسانه مغول دختر و ارب بچه میتوان به این نتیجه رسید که روایت اصلی این افسانه، به هزاره ها و سرزمین هزارستان تعلق دارد و بعد ا به مناطق دیگر رواج یافته است.

حفیظ شریعتی این فرضیه را نیز مطرح می کند که با توجه به ریخت شناسی افسانه ها و قصه های عامیانه، روایت هزارگی "مغول دختر و ارب بچه" ساختار نزدیکتری به ساختار افسانه های معیاری دارد در حالیکه روایت های خراسانی- ایرانی این افسانه بیشتر به حکایت شباهت دارند.

به نظر میرسد که جستجوی خاستگاه اصلی افسانه ها و قصه های عامیانه بویژه در مناطقی که زبان، فرهنگ و جغرافیای مشترک داشته اند کاری بسا دشوار می نماید و جای تعجب نیست که قبل از حفیظ شریعتی، نویسنده دیگر افغان غلام حیدر یقین که روایت هراتی این افسانه را نزدیک به سی سال پیش در مجله « فرهنگ مردم» در کابل منتشر کرده، ادعای هراتی بودن روایت اصلی این افسانه را مطرح کند.

روایت هراتی این افسانه برخلاف روایت گرد آوری شده توسط حفیظ شریعتی، "ارب بچه" را "عرب بچه" ثبت کرده است اما شریعتی معتقد است که ارب، نام  یکی از اقوام قدیمی هزاره در افغانستان است.

در همین زمینه، نویسندگان و پژوهش گران ایرانی نیز با تکیه بر روایت های مختلفی که از این افسانه در این کشور بویژه در خراسان وجود دارد، ایران را خاستگاه اصلی این افسانه دانسته اند.
 

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید

بخش‌های دیگر را ببینید
این صفحه یافته نشد

صفحۀ مورد توجۀ شما یافته نشد.