بازجوی پیشین سپاه، مسئول دوران سیاه نشر

مراسم اختتامیه سی‌امین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و بیستمین جایزه جهانی کتاب سال صبح امروز، شنبه 1١٤بهمن، با حضور محمود احمدی‌نژاد- رئیس جمهور و جمعی از پژوهشگران و فعالان عرصه کتاب در تالار وحدت در تهران برگزار شد.

در این مراسم وزیر ارشاد اعلام کرد که آمارها نشان می‌دهد تا پایان سال ٩٠ حدوداً ٧٥٦ هزار عنوان کتاب در جمهوری اسلامی منتشرشده که از این تعداد ٤١٥ هزار عنوان متعلق به دولت نهم و دهم است و باید گفت در این دو دولت بیش از سایر دولت‌ها کتاب منتشر شده است.

آقای احمدی نژاد هم با تأئید این آمار گفت که علی رغم همه امکانات، تعداد کتاب‌های ترجمه و تألیف شده چند برابر است

علی اصغر رمضان پور- معاون فرهنگی پیشین وزیر ارشاد و روزنامه نگار، در گفت و گو با بخش فارسی رادیو بین‌المللی فرانسه با ابراز تردید نسبت به این آمار می گوید:

«به دلیل ایجاد نوعی مکانیزم رانتی توزیع کاغذ در سال‌های اخیر بین دولت و ناشرانی که کتاب‌های مذهبی مورد علاقه دولت را چاپ می کنن،د نمی توان به این آمار اعتماد کرد. چون ناشرانی که در پی تبلیغات ایدئولوژیک دولتی و سیاسی هستند برای اینکه از سهمیه کاغذ بیشتری برخوردار شوند، آمار بالاتری از چاپ کتاب ارائه می کنند که حقیقت ندارد.»

وی ادامه می دهد: "از سویی آمارهای رسمی چاپ و انتشار کتاب برعهده خانه کتاب است و این مرکز در دو سال گذشته در موارد زیادی آمار مربوط به سال های گذشته را دستکاری و اعلام کرده است. بنابراین تردید جدی در مورد این آمار وجود دارد ولی مهم این است که انتشار چنین آماری ارزش فرهنگی نداشته و این تعداد کتاب، فشاری که بر ناشران و نویسندگان و و فضای فرهنگی ایران در سال های اخیر سایه افکنده را کم نخواهد کرد ونمی تواند جبران کننده شرایط سخت نشر کتاب و فکر و اندیشه در ایران باشد."

به اعتقاد وی یک نگاه کلی به برندگان سی امین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی نشان دهنده افت شدید علمی و فرهنگی در این حوزه است و جز چند اثر از جمله کتاب "کتایون مزداپور" که در مورد واژه شناسی فارسی است و چند کتاب درسی و دانشگاهی ،هیچ کار درخشان و برجسته ای در لیست برگزیدگان کتاب سال جمهوری اسلامی دیده نمی شود و اغلب آثار ترجمه، جای تالیف را گرفته است.

وی دلیل این امر را اینگونه توضیح می دهد: "در هشت سال ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد به ویژه در سه سال گذشته و بعد از انتخابات که شرایط بسیار پلیسی تر و سخت شد، در حوزه نشر به جز کتاب هایی که جزو تبلیغات دولتی محسوب می شود واز سوی ناشران نزدیک به دولت منتشر شده، کتاب های زیادی چاپ نشده و ناشران قدیمی از سوی دولت تحت فشار قرار گرفته اند و به همین دلیل در جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی هم آثار شاخصی دیده نمی شود."

وی ادامه می دهد: «در چند ماه گذشته اعتراضات بسیاری از سوی نویسندگان نسبت به کیفیت بسیار پایین کتاب‌ها در جایزه کتاب سال مطرح شده و حتی بسیاری از داوران از داوری انصراف داده اند چون سطح علمی کارها آنقدر پایین بود که آنها نیز ترجیح می دادند که نام شان در لیست داوران کتاب سال نباشد.»

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر مقایسه وضعیت اهالی فرهنگ و کتاب در دوران دولت نهم و دهم و در دولت‌های پیشین می‌گوید: «این یک قیاس کاملاً مع الفارق است. چون در آن زمان همه از رئیس جمهور تا وزیر فرهنگ در تلاش بودند تا بتوانند بازترین تفسیر را از قوانین چاپ و نشر ارائه بدهند. اما در دوره آقای احمدی نژاد این وضعیت سال به سال سخت‌تر شده است.»

وی توضیح می دهد: «نمونه این سخت‌گیری‌ها با اهل فرهنگ با انتصاب بهمن دری به عنوان معاون فرهنگی وزیر ارشاد به بیشترین حد رسید. چرا که این فرد پیش از این بازجوی سپاه بود و در دوره پیش از ریاست جمهوری سید محمد خاتمی مسئولیت سانسور کتاب‌ها را بر عهده داشت و کارش تهدید کردن نویسندگان بود.»

این روزنامه‌نگار تأکید می کند که دو-سه سال گذشته، سیاه‌ترین دوران نشر در سال‌های بعد از انقلاب بوده، آنچنان که هیچ وقت حتی در سال‌های پس از انقلاب تا این حد سخت گیری و محدودیت برای نویسندگان و اهل ادب و هنر وجود نداشته است.