اوپک و آمار تولید نفت ایران: ۳۷ میلیارد دلار فروش قاچاق؟

بر اساس آمار منتشره از سوی اوپک، ایران در ماه ژوئن، روزانه 2 میلیون و 699 هزار بشکه نفت خام تولید کرده است. این آمار از سوی مرکز تحقیقات اوپک، بر اساس میزان بارگیری کشتی ها در پایانه های نفتی، بمنظور محاسبه حجم صادرات نفت خام، و همچنین ظرفیت تفکیکی تولید از میدانهای نفتی ایران تهیه میشود.

در بولتن ماهانه اوپک و ستون جداگانه ای که آمار مورد ادعای وزارت نفت ایران در آن درج شده، رقم تولید روزانه نفت خام ایران در ماه گذشته 3 میلیون و 708 هزار بشکه اعلام شده است. تفاوت عظیم این دو رقم بالغ بر یک میلیون بشکه در روز و ارزش اسمی آن بر اساس قیمتهای روز نفت خام سالانه بالغ بر 37 میلیارد دلار است.

ایران از زمان اعمال تحریمهای یک جانبه اروپا و آمریکا در سال 2012 که منجر به قطع صادرات ایران به کشور های عضو جامعه اروپا شد، آمار تولید روزانه نفت خود را با دو ماه تاخیر در اختیار اوپک قرار داده است. به این ترتیب اوپک موفق به انتشار ماهانه ظرفیت تولید نفت ایران در بولتن ماهانه خود نیست.

اهمیت ارقام

میزان اختلاف مابین ارقام مورد ادعای تولید نفت ایران و آمار رسمی اوپک در حدی است که میتواند مجموعه تولید روزانه اوپک، سهم اوپک در بازار جهانی نفت، سهمیه تولید نفت کشور های عضو، تفاوت حجم عرضه با میزان تقاضای نفت در بازارهای جهانی و در نتیجه قیمتهای بازار را بشدت تحت تاثیر قرار دهد.

در حالی که اوپک به کاهش 300.000 بشکه در روز از مجموع 30.38 میلیون بشکه تولید 12 کشور عضو در ماه گذشته تاکید میورزد، ایران مدعی اضافه تولید 1 میلیون بشکه در روز است. این تفاوت در صورت واقعی بودن ادعای ایران میتواند سهم افزوده اوپک در بازار جهانی نفت را روزانه 600.000 بشکه بیشتر از ارقام کاهش یافته کنونی نشان دهد.

بر اساس آمار منتشره از سوی اوپک بیشترین میزان تولید نفت نزد کشور های عضو متعلق به عربستان و افزایش تولید روزانه آن در حدود 200 هزار بشکه نسبت به ماه آوریل است.

بیشترین میزان کاهش تولید نیز متعلق به کشور لیبی است که با 70 در صد کاهش در ماه گذشته روزانه 200.000 بشکه نفت کمتر از ماه مه تولید کرده است.

بیشترین میزان تولید نفت کشور های غیر عضو اوپک متعلق به آمریکا است که با استفاده از فن آوری های نوین و استخراج نفت از سنگواره ها و شن های نفتی تولید روزانه خود را در پایان سال جاری به 11.33 میلیون بشکه در روز خواهد رساند.

در حال حاضر سهم کشور های غیر عضو اوپک در تولید روزانه نفت جهان 53.92 میلیون بشکه است و این سهم پیش بینی میشود که طی سال آینده تا 55 میلیون بشکه در روز افزایش یابد.

نسبت سهم کنونی اوپک از میزان تولیدروزانه نفت جهان یک بشکه از هر سه بشکه نفت تولیدی است و این سهم طی سال آینده اندکی کاهش خواهد یافت. در پایان سال جاری پیشبینی میشود تولید روزانه نفت جهان به 92 میلیون بشکه برسد.

دارایی گم شده!

وزارت نفت جمهوری اسلامی طی یک سال و نیم گذشته در مورد انتشار میزان تولید و بخصوص صادرات نفت خام ایران به پنهان کاری خارق العاده ای متوسل شده است. در این مدت ایران برای گریز از تاثیر تحریمها به شیوه های مختلف برای ادامه فروش نفت در بازارهای جهانی روی آورده است.

منجمله رستم قاسمی وزیر نفت جمهوری اسلامی که از قرار گاه خاتم الانبیاء سپاه پاسداران مامور کنترل وزارت نفت شده، طی خطبه های نماز جمعه هفته گذشته اعلام داشت "ایران نفت خود را با پرچم کشور های دیگر صادر میکند."
بی شک اثبات این ادعا برای مسئولان نفت ایران آسان نیست و بُعد تبلیغاتی آن برای جمهوری اسلامی، با اهمیت تر از واقعیتهای اقتصادی آن است.

پیش از قرار دادن نفت تولیدی ایران در نفت کشهایی با پرچم کشورهای دیگر، ابتدا نفت میباید یا مستقیما از میدانهای نفتی و یا از پایانه های نفتی به خارج حمل شود. ایران فاقد خط لوله نفت قانونی برای فروش به کشورهای همسایه است.
کلیه کشتی های نفتکش علاوه بر کنترل بیمه نامه، از سوی موسسات ناظر بین المللی زیر ذره بین قرار دارند. منجمله میزان حجم نفت بارگیری شده آنها از خط آبخور بدنه کشتی محاسبه و اعلام میشود. نفت صادراتی ایران عموما از طریق پایانه های دریایی صورت میگیرد.

راه سومی که برای خروج نفت ایران متصور است کشیدن لوله های موقت قاچاق نفت و یا حمل آن از طریق موتور لنج در آبهای و استفاده از کامیون و قاطر در راههای زمینی و به مقصد کشور های همسایه است.

بنا بر گزارش خبرگزاری آناتولی در ماه آوریل سال جاری ماموران امنیتی ترکیه از کشف دو خط لوله موقت قاچاق نفت از ایران به ترکیه در استان <حکاری> خبر دادند. همزمان، کاروانی مرکب از 800 قاطر با 15 تن محموله گازوئیل قاچاق از ایران توسط ماموران مرزی ترک متوقف شد.

کشیدن خط لوله موقت نفت در توان قاچاقچیان عادی نیست. علاوه بر وزارت نفت، تنها قرار گاه خاتم الانبیاء سپاه است که می‌تواند از اختیار و قابلیت اجرای چنین طرحهایی برخوردار باشد.

با محاسبه ارزش هر بشکه نفت خام یکصد دلار، ارزش نفت خام ایران که بر اساس ادعای غیر مستقیم وزیر نفت جمهوری اسلامی بصورت قاچاق بفروش میرسد در یک سال به 37 میلیارد دلار بالغ میشود.

با در نظر گرفتن حجم عظیم فروش نفت قاچاق، درآمد عوامل واسطه که دارای قدرت کنترل عبور از مرزها و نیازمند در اختیار داشتن ابزار حمل و نقل زمینی و دریایی هستنددر یک محاسبه خام به میلیارد ها دلار بالغ میشود. داستان فروش قاچاق نفت گوشه ای است از خدمات دولتی که خود را پاکیزه ترین دولت در تاریخ جمهوری اسلامی معرفی میکند. دولت آقای احمدی نژاد طی 8 سال گذشته، نزدیک به 800 میلیارد دلار درآمد ناشی از صادرات قانونی نفت خام را نیز در اختیار داشته است.