طالبان در پشتــ نقابـــ

کتاب «طالبان در پشتــ نقابـــ»، نوشتۀ مسلم شیرزاد، چاپ شده است و شنبه در کابل رونمایی میشود. امشب، صفحاتی از این کتاب را در حضور نویسندۀ آن، با شما ورق میزنیم.

ابومسلم شیرزاد، یا مسلم شیرزاد، همان خبرنگاری است، که مصاحبۀ تاریخی با رئیس کمیسیون انتخابات انجام داد و به این ترتیب نشان داد، که اگر ما هنوز قادر به انجام انتخابات واقعی نیستیم، لااقل این امکان را داریم که صحت و صقم یک انتخابات را در ملاء عام، بررسی کنیم. این مصاحبۀ تاریخی، برای دقایقی، آرمان های عدالت خواهی و پروژۀ ناکام عدالت انتقالی را در ذهنیت ها روشن کرد.

مسلم شیرزاد، زیر عنوان  «طالبان در پشتــ نقابـــ»، کتابی نوشته است که در آن این جماعت سیاسی، از آغاز پیدایش آن، تا امروز به بررسی گرفته شده است و در آن علاوه بر اسناد دیگر،  از اسناد پاکستانی هم استفاده شده است. نگارش این گونه کتاب های سیاسی و خبری در افغانستان سابقۀ چندانی ندارد، و در کنار رسانه ها، که به بررسی کوتاه مدت مسایل میپردازند، یک اثر عمیق است که در دراز مدت میتواند مفید باشد.

برنامۀ معرفی کتاب امشب، به این کتاب، نویسندۀ آن، و تحریک طالبان، که موضوع کتاب است، اختصاص دارد. در گفتگویی با ما، آقای شیرزاد میگوید که این کتاب، همانطوریکه از نامش پیداست، به زوایای پنهان طالبان میپردازد. این زوایای پنهان عبارتند از چگونگی رسیدن آنان به قدرت و همچنان، ارتباطات آنان با پاکستان، امریکا و کشورهای دیگر.

از آقای شیرزاد در مورد محتوای کتاب میپرسم. او میگوید که علاوه بر آغاز کار طالبان که در سال 1994 شکل گرفت، تشریحات مهمی در مورد ماهیت آنان و همچنان، بررسی های مستند بر اساس اسناد جاسوسی که میان پاکستانی ها و غربی ها رد و بدل شده اند، خصوصیات این کتاب را میسازند. بعد از گوش دادن به تشریحات زیاد آقای شیرزاد در مورد محتوای کتاب، از ایشان میپرسم که آیا خود او، بعد از این همه تحقیقات، طالبان را یک پدیدۀ داخلی تلقی میکند یا یک پدیدۀ خارجی. او در جواب به این سوال از وابستگی های این گروه یاد آوری میکند و از اینکه آنان آلت دست قدرتمندان بوده اند. امروز هم این که افشا شد که سخنگوی طالبان از کویته در مورد مسایل افغانستان ابراز نظر میکند، دلیل دیگری بر خارجی بودن آنان است.

دلیل ایجاد آنان مکتب های دینی پاکستان است که تعبیر نادرستی از اسلام را در ذهن آنان داخل میکند و ترکیب آنان بیشتر از روستاییان است. موجودیت فراوان روستاییان در صفوف طالبان، که توسط خود آنان هم در مصاحباتی که در این کتاب تقل شده است، ذکر شده، روی ماهیت این تحریک اثر داشته است. از سوی دیگر، آنان در این ذهنیت بند مانده اند و حالا دیگر نمیتوانند گذشتۀ خود را نفی کنند، چون در این صورت، باید قبول کنند که خود آنان مورد محاکمه قرار بگیرند.

بعد از گفتگو در مورد طالبان، از آقای مسلم شیرزاد همچنان در مورد مطبوعات افغانستان میپرسم. ما موفق نشدیم انتخابات برگزار کنیم، نتوانستیم قاچاق مواد مخدر و فساد اداری را از بین ببریم، ولی مطبوعات افغانستان موفق بوده است. آیا این موفقیت با ثبات است و میتوان روی آن حساب کرد؟ در این مورد آقای شیرزاد تاکید میکند که حالا دیگر کسی نخواهد توانست که مطبوعات آزاد را از بین ببرد.

گفتگو با ابومسلم شیرزاد، نویسندۀ کتاب طالبان در پشت نقاب