آیا ایران با دست خالی مذاکرات لوزان را ترک خواهد کرد؟

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجۀ ایران، امروز صبح در جمع خبرنگاران گفت که اختلافات میان قدرت های جهانی و ایران بر سر پروندۀ اتمی این کشور همچنان به قوت خود باقی است و تا حل نهایی آنها راه طولانی در پیش است. او حتا انتشار یک بیانیه مطبوعاتی را که دیروز وعده داده بود تا پایان امروز پنجشنبه تنها "محتمل" دانست و افزود که ایران در پی راه حل مسئلۀ هسته ای این کشور است و نه توافق بر سر راه حل ها.

دولت آمریکا دیشب چهارشنبه اعلام کرد که وزیر امور خارجۀ این کشور، جان کری، یک روز دیگر برای ادامۀ مذاکره با ایران در لوزان خواهد ماند مشروط به اینکه تمدید مجدد مذاکرات مثمر به ثمر باشد. در این حال، سخنگوی کاخ سفید واشنگتن، جوش ارنست، بار دیگر طرف ایرانی را به تصمیم گیری فراخوانده و هشدار داده بود که در صورت لزوم ایالات متحد آمریکا میز مذاکرات را پیش از سی ام ژوئن ترک خواهد کرد.

لوران فابیوس که سه شنبه سی و یکم مارس به دلیل ناکافی دانستن پیشرفت مذاکرات به پاریس بازگشته بود نیمه شب دیشب، چهارشنبه اول آوریل، برای شرکت دوباره در گفتگوها به لوزان بازگشت و گفت که چند متری بیشتر تا پایان مذاکرات باقی نمانده، هر چند قدم های باقی مانده دشوارترین مرحلۀ مذاکرات هستند. وزیر امور خارجۀ فرانسه پیش از این گفته بود که کشورش خواستار یک توافق مستحکم با ایران است. او مجدداً جمهوری اسلامی ایران را به تصمیم گیری و تلاش برای رسیدن به نتیجه در مذاکرات دعوت کرده بود.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجۀ ایران، دیروز چهارشنبه اول آوریل گفته بود که قدرت های جهانی باید از خود نرمش نشان بدهند و نه ایران. او از گفتگوهای لوزان به عنوان آخرین بخت مذاکره برای حل بحران اتمی ایران یاد کرده و افزوده بود که پیشرفت در گفتگوها به ارادۀ سیاسی طرف مقابل بستگی دارد که، به گفتۀ محمدجواد ظریف، همواره با مشکل روبرو بوده است.

منابع دیپلماتیک امکان شکست مذاکرات را بعید نمی دانند. خبرگزاری فرانسه به نقل از یک دیپلمات ارشد نوشته بود که گفتگوها می توانند همچنان به درازا بکشند.

بگفتۀ منابع نزدیک به مذاکرات، موارد اختلاف که تاکنون مانع از انجام توافق شده اند امکان غنی سازی آزادانۀ اورانیوم توسط ایران برای انجام تحقیقات علمی، آهنگ لغو تحریم ها و برقراری مجدد آنها در صورت عدم پایبندی ایران به تعهدات اش است.

به گفتۀ منابع آگاه، دولت ایران با احیای خودکار تحریم ها توسط دولت های غربی مخالف است و می گوید که این امکان راه را برای اعمال تحریم های "دلبخواهانه" علیه ایران باز نگه می دارد، مضاف بر اینکه تصمیم گیری در مورد تحریم های احتمالی باید بر عهدۀ شورای امنیت سازمان ملل باشد.

همین منابع می افزایند که ایران تاکنون با انشاء جزئیات موارد توافق در یک بیانیۀ مشترک مطبوعاتی مخالف بوده و گفته است : مادام که بر سر همۀ موارد اختلاف، توافق صورت نگرفته است ذکر موارد توافق بدست آمده غیرضروری است و در نتیجۀ بیانیۀ مشترک مطبوعاتی صرفاً باید در چارچوب کلیات باقی بماند.

در حالی که طرفین درگیر در مذاکرات می کوشند در ظاهراً آخرین روز از زورآزمایی ها و گفتگوهای خود توپ را به زمین یکدیگر انداخته و مسئولیت عدم حصول توافق در مذاکرات را متوجه طرف مقابل کنند، پرسش این است که آیا دولت ایران حاضر است با دست خالی مذاکرات لوزان را ترک کرده و به این ترتیب دورنمای حل دیپلماتیک پروندۀ اتمی این کشور را پس رانده و رفع تدریجی تحریم ها را نیز همچنان در حال تعلیق باقی گذارد.

ناصر اعتمادی، لوزان، هتل "بوریواژ"، محل گفتگوهای اتمی ایران و شش قدرت جهانی